Paano Kumuha ng Person With Disability ID (PWD ID)?

Ikaw ba ay isang Person with Disability (PWD) sa Pilipinas? Alam mo ba ang lahat ng benefits at privileges na itinatakda ng mga kasalukuyang batas, rules, at regulations sa bansa?

Sa mahigit 1.44 milyong PWDs sa Pilipinas at tinatayang 15% ng global population na may kapansanan, napakahalaga na maprotektahan ang mga PWD at mabigyan sila ng karampatang benefits at privileges. Sa katunayan, ang mga PWD ay kabilang sa pinaka-vulnerable na mga miyembro ng ating lipunan.

Ang magandang balita ay mayroong ilang mga batas sa Pilipinas na pangunahing nakalaan para sa well-being at protection ng mga PWD.

Sa artikulong ito, matututunan mo ang iba’t ibang benefits at privileges ng isang PWD, ang step-by-step na proseso kung paano kumuha ng PWD ID, at mga sagot sa mga madalas itanong.

DISCLAIMER: Ang artikulong ito ay isinulat para sa pangkalahatang impormasyon lamang at hindi ito legal advice o pamalit sa legal na payo. Dapat kang kumonsulta sa iyong abogado para sa payo tungkol sa anumang partikular na isyu o problema. Ang paggamit ng impormasyong nakapaloob dito ay hindi lumilikha ng relasyon ng attorney-client sa pagitan ng may-akda at ng user/reader.

Ano ang mga Pangunahing Batas na Namamahala sa mga PWD sa Pilipinas?

Sa paglipas ng panahon, maraming batas ang naipasa sa Pilipinas upang matugunan ang mga pangangailangan ng mga PWD. Narito ang ilan sa mga ito:

1. Republic Act 7277 – Magna Carta for Disabled Persons

Inaprubahan noong Marso 24, 1992, ang batas na ito ay naglalayong itaguyod ang buong partisipasyon at integrasyon ng mga PWD sa lipunan at tumutulong sa pagpapabuti ng kanilang kagalingan.

2. Republic Act 9442 – Magna Carta for Disabled Persons, and for Other Purposes

Inaprubahan noong Abril 30, 2007, ang batas na ito ay nagpalawig ng mga pribilehiyo at insentibo para sa mga PWD na katulad ng mga benepisyong tinatamasa ng mga senior citizens.

3. RA 10754 – An Act Expanding the Benefits and Privileges of PWD

Inaprubahan noong Marso 23, 2016, ang batas na ito ay nagbibigay ng karagdagang mga benepisyo sa mga PWD, tulad ng mga exemption sa VAT at mga diskwento sa pagbili ng ilang mga kalakal.

4. RA 11228 – An Act Providing for Mandatory PhilHealth Coverage for All PWDs

Inaprubahan noong Marso 4, 2019, ang batas na ito ay naglalayong gumaan ang pinansyal na pasanin ng mga PWD sa pamamagitan ng pagbibigay sa kanila ng awtomatikong mga benepisyo ng PhilHealth.

Sino ang Itinuturing na PWD sa Pilipinas?

Ang mga Persons with Disability ay tumutukoy sa mga taong nakakaranas ng mga paghihigpit sa iba’t ibang kakayahan bunga ng mental, pisikal, o sensory impairment na pumipigil sa kanila na magawa ang isang aktibidad sa paraan o sa saklaw na itinuturing na normal para sa isang tao (Sec. 4(a) ng RA 7277, na sinusugan ng RA 9442).

Anong Uri ng mga Kapansanan ang Sakop ng mga Batas para sa PWD sa Pilipinas?

Ayon sa updated na Application Form for PWD ID ng DOH, mayroon na ngayong sampung uri ng kapansanan:

1. Deaf o Hard of Hearing

Tumutukoy ito sa mga taong may hearing loss na nangangahulugang kaunti o walang pandinig, mula mild hanggang severe. Ang hearing loss, kilala rin bilang hearing impairment, ay ang kumpleto o bahagyang pagkawala ng kakayahan na makarinig mula sa isa o parehong tenga na may 26 dB o mas mataas pang hearing threshold, averaged sa frequencies na 0.5, 1, 2, 4 kilohertz.

2. Intellectual Disability

Tumutukoy sa makabuluhang nabawasang kakayahan na umunawa ng bagong o kumplikadong impormasyon at matuto at mag-apply ng bagong skills.

3. Learning Disability

Tumutukoy sa mga taong, bagamat normal sa sensory, emotional, at intellectual abilities, ay nagpapakita ng mga disorder sa perception, listening, thinking, reading, writing, spelling, at arithmetic.

4. Mental Disability

Tumutukoy sa kapansanan na bunga ng organic brain syndrome at/o mental illness (psychotic o non-psychotic disorder).

5. Physical Disability

Tumutukoy sa paghihigpit ng kakayahan dahil sa anumang physical impairment na nakakaapekto sa mobility, function, endurance, o stamina ng isang tao para magtagal sa pisikal na kakayahan, dexterity para maisagawa ang mga gawain nang may kasanayan, at kalidad ng buhay. Maaaring hereditary o nakuha mula sa trauma, infection, surgical o medical condition at kasama ang mga sumusunod na disorder:

• Musculoskeletal o orthopedic disorders
• Neurological disorders
• Cardiopulmonary disorders
• Pediatric at congenital disorders

6. Psychosocial Disability

Tumutukoy sa anumang nakuha na behavioral, cognitive, emotional, o social impairment na naglilimita sa isa o higit pang mga aktibidad na kinakailangan para sa epektibong interpersonal transactions at iba pang civilizing processes o mga aktibidad sa pang-araw-araw na pamumuhay tulad ng deviancy o anti-social behavior.

7. Speech and Language Impairment

Tumutukoy sa isa o higit pang speech/language disorders ng voice, articulation, rhythm, at/o ang receptive at expressive processes ng language.

8. Visual Disability

Tumutukoy ito sa isang tao na may impairment ng visual functioning kahit pagkatapos ng treatment at/o standard refractive correction at may visual acuity sa mas magandang mata na mas mababa sa 6/18 para sa low vision at 3/60 para sa blind, o visual field na mas mababa sa 10 degrees mula sa point of fixation.

Ang tiyak na antas ng visual impairment ay tinukoy bilang legal blindness. Legal na bulag ang isang tao kapag ang best-corrected central visual acuity sa mas magandang mata ay 6/60 o mas masama pa o ang side vision ay 20 degrees o mas kaunti sa mas magandang mata.

9. Cancer

Ang mga pasyente ng cancer, mga taong nabubuhay na may cancer, at cancer survivors ay itinuturing na PWD sa bisa ng Republic Act 11215, ang “National Integrated Cancer Control Act”. Ang cancer, ayon sa Sec. 3(b), ay tumutukoy sa isang generic term para sa malawak na grupo ng mga sakit na maaaring makaapekto sa anumang bahagi ng katawan. Ang ibang mga termino na ginagamit ay malignant tumors at neoplasms.

10. Rare Disease

Ang mga taong may rare disease ay itinuturing na PWD sa bisa ng Republic Act 10747, ang “Rare Disease Act of the Philippines”. Ang rare disease, ayon sa Sec. 4(k), ay tumutukoy sa mga disorder tulad ng inherited metabolic disorders at iba pang mga sakit na may katulad na bihirang mga pangyayari ayon sa pagkilala ng DOH.

Kumpletong Listahan ng mga Diskwento at Pribilehiyo ng mga PWD sa Ilalim ng Umiiral na mga Batas sa Pilipinas

1. Transportation Privileges

20% discount sa:

• Domestic air travel, kasama ang mga ticket na binook online
• Public railways, kasama ang LRT, MRT, PNR
• Public utility buses, jeepneys, taxis, Asian Utility Vehicles, shuttle services, at Transportation Network Vehicle Services (TNVS) tulad ng Grab at Angkas
• Fare, food and drinks, medicine onboard, at service recreation sa lahat ng domestic passenger ships
• Toll fees sa skyways at expressways basta ang PWD ang may-ari ng sasakyan

Tandaan:

• Kinakailangan ang pagpapakita ng PWD ID upang makakuha ng discount
• Para sa TNVS at taxis, ang buong 20% discount sa kabuuang pamasahe ay ibibigay anuman ang bilang ng kasama ng PWD
• Sa promotional fares, maaari lamang pumili ang PWD sa pagitan ng discount na inaalok ng establishment o ang 20% discount, alinman ang mas mataas at mas paborable
• Kinakailangan ang mga operator ng PUV na magtalaga ng mga upuan sa lahat ng kanilang mga yunit na partikular para sa mga PWD
• Ang mga online booking fees ng PWD para sa anumang serbisyo sa paglalakbay sa lupa, hangin, o dagat ay sakop din ng 20% discount at VAT exemption

2. Entertainment at Recreation Privileges

20% discount at VAT Exemption sa:

• Room accommodation at iba pang amenities sa mga hotel at katulad na lodging establishments tulad ng massage parlors at sauna baths
• Food, drinks, beverages, dessert, at iba pang consumable items, kasama ang takeouts sa mga restaurant
• Utilization ng services sa sports centers tulad ng swimming pools, bowling alleys, golf courses, gyms, clubhouses, skating rinks, at iba pang sports facilities
• Use ng recreational facilities tulad ng internet cafes, video games, at iba pang katulad na establishments
• Admission fees sa mga theater, cinema houses, concert halls, circuses, carnivals, museums, exhibit halls, theme parks, at iba pang katulad na lugar ng kultura, leisure, at amusement

• Para sa isang grupo ng mga tao na kasama ang isang PWD, ang proporsyonal na bahagi lamang ng PWD ang bibigyan ng discount
• Para sa banquet o catering services (hal., seminars), maaaring ilapat ang discounts sa mga customer na may kapansanan
• Ang mga reservation sa hotel at restaurant na ginawa sa pamamagitan ng online platforms, mobile applications, SMS, o phone calls ay sakop din ng 20% discount at VAT exemption ayon sa Joint Memorandum (JMC) No. 01 Series of 2022

3. Health at Medical Related Privileges

20% discount at VAT Exemption sa:

• Generic at branded medicines
• Food for special medical purposes ng PWD
• Medical at assistive devices tulad ng canes, crutches, walkers, diapers, at wheelchairs. Kasama rin ang eyeglasses, hearing aids, dentures, prosthetics
• Professional fees ng attending doctors sa pay section ng government at private hospitals
• Cost ng medical, dental, at rehabilitation services
• Diagnostic at laboratory services, kasama ang paggamit ng special reagents, dyes, contrast
• Psychological, behavioral, at development tests para sa parehong in-patient at out-patient PWD sa government at private hospitals at facilities
• Iba pang services na medikal na kinakailangan para sa prevention, diagnosis, treatment, rehabilitation, o palliation ng PWD

• Kinakailangan ng lahat ng government at private hospitals, medical facilities, drugstores, at iba pang establishments na nagbibigay ng medical at health-related care at services na magtalaga ng express lanes para sa mga PWD
• Ang discount at pribilehiyo at VAT exemption ay hindi maipapasa at eksklusibo para sa benepisyo ng PWD
• Hindi pinapayagan ang double discounts
• Kinakailangan at libreng ibinibigay ang Purchase Booklet sa PWD
• Ang 20% discount at VAT exemption ay nalalapat din sa mga gamot, medical supplies, at teleconsultation services na binili/nakuha sa pamamagitan ng online platforms, mobile applications, phone calls, o SMS (Joint Memorandum (JMC) No. 01 Series of 2022). Upang makuha ang pribilehiyong ito, dapat ipadala ng PWD ang mga larawan ng kanilang ID, purchase booklet, at medical prescription bago ang pagbili.

4. Basic Necessities at Prime Commodities

Limang porsyento (5%) discount sa pagbili ng sumusunod na basic at prime commodities:

Basic Commodities

• Lahat ng uri ng bigas
• Mais
• Lahat ng uri ng tinapay (hindi kasama ang pastries at cakes)
• Fresh, dried, at canned fish, at iba pang marine products (kasama ang frozen at iba’t ibang packaging)
• Fresh pork, beef, at poultry meat
• Lahat ng uri ng fresh eggs (maliban sa quail eggs)
• Potable water sa bottles at containers
• Fresh at processed milk (hindi kasama ang milk na labeled as a food supplement)
• Fresh vegetables, kasama ang root crops
• Fresh fruits
• Locally manufactured instant noodles
• Coffee at coffee creamer
• Lahat ng uri ng asukal (maliban sa artificial sweetener)
• Asin
• Lahat ng uri ng cooking oil
• Powdered, liquid, bar laundry, at detergent soap
• Firewood, charcoal, lahat ng uri ng candles
• Liquified petroleum gas, hindi hihigit sa 11 kgs, LPG content isang beses kada limang buwan na binibili mula sa LPG dealers
• Kerosene, hindi hihigit sa 2 liters kada buwan

Prime Commodities

• Harina
• Dried, processed, at canned pork; beef, at poultry meat
• Dairy products
• Sibuyas at bawang
• Vinegar, patis, at soy sauce
• Toilet/bath at soap
• Fertilizer, pesticides, at herbicides
• Poultry feeds, livestock feeds, at fishery feeds
• Veterinary products
• Paper at iba pang school supplies
• Nipa shingles
• Sawali
• Cement, clinker, GI sheets
• Hollow blocks
• Plywood, plyboard, at construction nails
• Batteries (hindi kasama ang cell phone at automotive batteries)
• Electrical supplies at light bulbs
• Steel wires

Tandaan:

• Ang 5% discount ay maaaring makuha sa supermarkets, grocery stores, convenience stores, at shops ngunit HINDI sa mga stalls sa food courts, food carts, food vendors, public at private wet markets, “talipapa”, cooperative stores, at sari-sari stores na may kapital na mas mababa sa isang daang libong piso (PHP 100,000).
• Ang kabuuang halaga ng pagbili ay hindi dapat lumagpas sa isang libo’t tatlong daang piso (PHP 1,300) kada linggo nang walang carry-over ng hindi nagamit na halaga at dapat kasama ang hindi bababa sa apat na item mula sa itaas na listahan.
• Ang pagbili ng basic necessities at prime commodities sa pamamagitan ng online platforms, SMS, phone calls, o mobile applications ay sakop din ng 5% special discount (Joint Memorandum (JMC) No. 01 Series of 2022). Upang makuha ang pribilehiyong ito, dapat magpadala ang PWD ng screenshot ng kanilang PWD ID at purchase booklet.

5. Educational Privileges

Full Scholarship o Half Scholarship sa Colleges at Universities

Ito ay para sa mga incoming PWD freshman students, na may mga sumusunod na kondisyon:

• Ang iyong General Weighted Average (GWA) ay kailangang hindi bababa sa 90%.
• Dapat kang mag-enroll sa mga kinikilalang priority programs sa state universities o private colleges o universities na may Certificates of Program Compliance.

Ang panahon ng aplikasyon ay nagsisimula mula Marso 1 hanggang Mayo 31 ng bawat academic year.

Maaari kang mag-apply online o bumisita sa Commission on Higher Education (CHED) Regional Office kung saan ka nagtapos ng high school.

Libreng Training at Assessment sa Lahat ng Umiiral na TESDA Scholarship Programs

Kasama sa mga scholarship program na ito ang Training for Work Scholarship Program (TWSP), Special Training for Employment Program, Private Education Student Financial Assistance (PESFA), Universal Access to Quality Tertiary Education (UAQTEA), at Tulong Trabaho Scholarship Program (TTSP). Kasama rin sa iyong TESDA scholarship ang mga sumusunod na benepisyo:

• Training support fund
• New normal assistance (Isang beses na COVID-19 related expenses na nagkakahalaga ng PHP 500.00)
• Workshop uniform allowance na PHP 500.00
• Accident insurance coverage sa loob ng isang taon
• Book at learning material allowance
• Starter tool kits
• Entrepreneurship training

6. Mandatory Full PhilHealth Coverage

Lahat ng PWDs, anuman ang kasarian, edad, o etnisidad, na naka-register sa DOH Philippine Registry of Persons with Disability ay awtomatikong sakop ng PhilHealth.

Mga Tandaan:

• Ang proseso ng pagrerehistro ng PWD ay awtomatiko. Ang PhilHealth, sa pakikipagtulungan sa DOH, National Council on Disability Affairs (NCDA), at LGUs ay gagamit sa Philippine Registry of Persons with Disability (PRPWD) bilang batayan para sa pagrerehistro bilang isang principal member ng Philhealth.
• Ang mga LGU na responsable sa pagrerehistro ng mga PWD at pag-isyu ng PWD IDs ay dapat magkaroon ng real-time na pag-update ng kanilang data registry para sa migration nito sa PRPWD.

7. Equal Employment Opportunity

• Dapat magkaroon ang PWD ng parehong terms and conditions ng employment, compensation, privileges, benefits, incentives, at allowance tulad ng isang kuwalipikadong able-bodied person. Hindi sila dapat pagkaitan ng access sa mga oportunidad para sa employment.
• Hindi bababa sa isang porsyento (1%) ng workforce sa government at private corporations ay nakalaan para sa mga PWDs. Sa mga pribadong korporasyon na may higit sa 100 empleyado, hinihikayat na maglaan ng hindi bababa sa isang porsyento (1%) ng lahat ng posisyon para sa mga PWDs.

8. Continuous Enjoyment ng GSIS, SSS, at Pag-IBIG Benefits at Privileges Pag-Retire ng PWD

Hangga’t maaari at feasible, ang mga retired PWD members ay patuloy na makakatamasa ng parehong mga benepisyo at pribilehiyo na ibinibigay ng Government Service Insurance System (GSIS), Social Security System (SSS), at PAG-IBIG, katulad ng mga benepisyo ng mga nasa aktwal na serbisyo.

9. Funeral at Burial Services

20% discount sa:

• Funeral at burial services para sa pagkamatay ng PWD
• Pagbili ng casket o urn, embalming, paggamit ng hospital morgue, transport ng katawan patungo sa intended burial site MALIBAN sa obituary publication at cost ng memorial lot

10. Ibang Benefits at Privileges

• Provision ng express lanes sa lahat ng commercial at government establishments; kung wala naman, priority dapat ang ibigay sa kanila
• Libreng postal charges para sa marginalized PWDs sa mga articles at literature tulad ng books, periodicals, orthopedic at iba pang devices at teaching aids na ipinadadala sa pamamagitan ng mail sa loob at labas ng Pilipinas, at mga aid at orthopedic devices na ipinadala sa ibang bansa para sa repair
• Karagdagang PHP 25,000 tax exemption na maaaring i-claim ng benefactor ng isang PWD. Ang isang benefactor ay kahit sinong tao na nag-aalaga sa kanya bilang isang dependent

PWD Benefits sa Ilang Bahagi ng Pilipinas

Bukod sa mga benepisyong itinatakda ng batas, ang ilang mga lungsod ay nagbibigay ng sumusunod na mga benepisyo. Hindi eksklusibo ang listahang ito. Bisitahin ang Persons with Disability Affairs Office (PDAO) ng lungsod o munisipalidad kung saan kayo nakatira.

1. Makati City

• PWD ID
• Car tag
• Libreng sine
• Mobility aid tulad ng wheelchair, crutches, walker, at quad cane, at iba pa

2. Quezon City

• Community-based rehabilitation
• Educational assistance program
• Protective services at protective custody para sa mga inabuso, napabayaan, at iniwang PWDs

3. Manila

• PHP 500.00 buwanang allowance
• Mga oportunidad sa trabaho sa mga fast-food chains at iba pang establishments

4. Taguig City

• PHP 1,000 birthday cash gift
• Scholarship sa ilalim ng priority courses at skills training ng Lifeline Assistance for Neighbors In-Need scholarship program ng lungsod

5. Pasig City

• PHP 1,500 taunang Christmas gift

6. Caloocan City

• Provision para sa cash at livelihood assistance
• Libreng assistive devices tulad ng wheelchairs, canes, crutches, atbp.

7. Cebu City

• PHP 12,000 taunang financial assistance
• Mga programa para sa promotion ng disability prevention at rehabilitation ng PWDs

Paano Kalkulahin ang 20% Discount at VAT Exemption na Ipinagkaloob sa PWD?

Ang 20% discount at VAT exemption na ipinagkaloob sa mga kwalipikadong PWD ay kukwintahin sa sumusunod na paraan:

1. Kalkulahin ang kabuuang halaga ng sales na may VAT.
2. Ibawas ang 12% VAT mula sa kabuuang halaga.
3. Ibawas ang 20% sales discount mula sa kabuuang halaga.
4. Ang kabuuan ay ang halagang dapat bayaran ng PWD.

Halimbawa ng Kalkulasyon:

• Halaga ng benta (na may VAT): PHP 1,120.00
• Bawas: 12% VAT: PHP 120.00
• Kabuuang Halaga: PHP 1,000.00
• Bawas: 20% Sales Discount: PHP 200.00
• Kabuuang Dapat Bayaran: PHP 800.00

Paano Kumuha ng PWD ID?

Ang PWD ID o PWD Card ay isang kapaki-pakinabang at benepisyal na card na dapat mong kunin kung ikaw ay isang bonafide PWD. Ang card na ito ay nagbibigay sa iyo ng access hindi lamang sa ilang espesyal na pribilehiyo kundi pati na rin bilang patunay para makakuha ng maraming diskwento na ibinibigay sa ilalim ng batas.

Mga Requirements para sa PWD ID

Para makakuha ng PWD ID, narito ang mga kailangan mong kumpletuhin:

1. Dalawang “1×1” kamakailang ID pictures na may pangalan at pirma o thumb marks sa likod ng larawan
2. Isang (1) Valid ID
3. Dokumento para kumpirmahin ang medical o disability condition. Maaari mong makuha ang proof of disability sa alinman sa sumusunod:
   • Medical Certificate mula sa isang lisensyadong private o government physician para sa apparent at non-apparent disability
   • School Assessment mula sa isang lisensyadong guro na duly signed ng school principal
   • Certificate of Disability mula sa head ng business establishment o head ng isang non-governmental organization

Paano Mag-apply para sa PWD ID?

Ang pagkuha ng PWD ID ay medyo diretso sa sumusunod na apat na simpleng hakbang:

1. Kumpletuhin ang Lahat ng Tatlong Kinakailangan

Tipunin at kumpletuhin ang lahat ng mga kinakailangan na nabanggit sa itaas.

2. Kumuha ng PWD Registration o Application Form (PWD-RF)

Maaari itong makuha sa alinman sa mga sumusunod na lokasyon:

• Office of the Mayor
• Office of the Barangay Captain
• National Council on Disability Affairs (NCDA) o ang regional counterpart nito
• DSWD offices
• Mga participating organizations na may Memorandum Agreements sa DOH
• Department of Health (DOH) online registration facility

3. Punan ang PWD-RF

May dalawang paraan kung paano mo mapupunan ang form:

Manual Method

1. Punan nang tama at kumpleto ang printed form
2. Idikit ang isang (1) ID picture sa napunan na form at i-staple ang isa pa. Ang huli ay gagamitin sa aktwal na ID
3. Ilakip ang kopya ng dokumento na nagkukumpirma ng iyong medical o disability condition

Online Method

1. I-access ang DOH Philippine PWD Registry System (DOH-PPWDRS) at i-click ang Online ID Application tab
2. Ilagay nang kumpleto at tama ang lahat ng kinakailangang data ng PWD registration
3. I-print ang napunan na form
4. Idikit ang isang ID picture sa napunan na form, at i-staple ang isa
5. Ilakip ang kopya ng dokumento na nagkukumpirma ng iyong medical o disability condition

4. Isumite ang Napunan na PWD-RF

Isumite ang kumpletong napunan na form at ang mga attachments sa City o Municipal Mayor o Barangay Captain sa pamamagitan ng PDAO na matatagpuan sa lungsod/munisipalidad/barangay kung saan ka nakatira.

Kapag naisumite, ang City o Municipal Mayor o Barangay Captain sa pamamagitan ng PDAO ay gagawa ng sumusunod:

• Suriin at/o beripikahin ang data at dokumento upang kumpirmahin ang disability o medical condition ng aplikante
• Magtalaga ng PWD number at ilagay ito sa PWD-RF
• Punan ang kinakailangang data sa ID card
• I-issue ang ID card sa PWD
• Isumite ang napunan na PWD-RF at mga nakakabit na requirements sa City o Municipal Social Welfare Development Office para sa data encoding sa DOH-PPWDRS

Mga Tips at Babala

1. Ang mga PWD foreigners na naninirahan sa Pilipinas ay hindi entitled sa PWD benefits.

Gayunpaman, kung ikaw ay isang Filipino na may hawak na foreign passport ngunit nakarehistro bilang dual citizen, o kung muling na-acquire mo ang iyong Filipino citizenship, ikaw ay eligible para sa ilang PWD benefits at privileges.

2. Hindi pinapayagan ang double discounts.

Maaari mong piliin ang alinman sa discount na inaalok ng establishment o ang 20% discount + VAT exemption, alinman ang mas mataas o mas paborable para sa iyo.

3. Kung ikaw ay PWD at sa parehong oras ay senior citizen, maaari mo lang gamitin ALINMAN ang iyong senior citizen ID o iyong PWD ID para makakuha ng 20% discount.

Hindi mo maaaring gamitin ang pareho.

4. Ang mga benepisyo at pribilehiyo ng PWD ay ibinibigay para sa eksklusibong paggamit at kasiyahan ng mga PWD.

5. Ang paggamit ng pekeng PWD ID o pagpapanggap na may kapansanan para maging qualified sa mga benepisyo ay ilegal at maaaring magresulta sa pagbabayad ng malalaking multa o pagkakakulong.

Mga Madalas Itanong

1. May mental health issue ako. Pwede ba akong mag-apply para sa PWD benefits?

Oo. Ang psychosocial disability ay isa sa mga disability na sakop ng batas. Ilan sa mga halimbawa ng ganitong uri ng disability ay ang anxiety disorder, obsessive-compulsive disorder, post-traumatic stress disorder, social phobia o mood disorder, depression, at bipolar.

Kapag nag-aapply para sa PWD card, kailangan mong magsumite ng dokumento mula sa isang lisensyadong private o government doctor para kumpirmahin ang iyong medical condition.

2. Gaano katagal valid ang PWD ID?

Ang PWD ID ay valid lamang ng tatlong (3) taon.

3. Paano ko ire-renew ang expired kong PWD ID?

Para i-renew ang expired na PWD card, kailangan mo lang isumite ang parehong mga requirements at sundin ang parehong mga procedures sa pag-apply para sa isang PWD card. Kailangan mo ring isurrender ang iyong lumang card.

4. Magkano ang gastos para kumuha ng PWD ID?

Ang PWD ID card ay libre para sa mga first-time applicants. Para sa renewal o replacement ng nawalang card, naniningil ang NDAO ng minimal na halaga, karaniwan ay nasa PHP 100.

5. Nawala ang aking PWD ID card. Paano ako makakakuha ng kapalit?

Para sa nawalang PWD ID card, kailangan mong gumawa ng Affidavit of Loss. Isumite ang affidavit kasama ang lahat ng requirements sa PDAO sa lungsod/munisipalidad/barangay kung saan ka nakatira. Pareho ang proseso sa pag-apply para sa isang PWD ID card.

6. Paano ko mave-verify kung valid ang isang PWD ID?

Maaari mong i-check online sa pamamagitan ng PWD Registration System ng DOH. Ang portal ay naglalaman ng database ng lahat ng IDs na inisyu sa mga PWD. I-type lang ang PWD ID number sa ilalim ng ID verification tab, at ito ay magge-generate ng resulta na nagkukumpirma ng existence o non-existence ng ID.

7. Paano ko irereport ang pekeng PWD ID?

Maaari mong ireport ang anumang insidente na may kinalaman sa paggamit ng pekeng ID sa National Council on Disability Affairs (NCDA) sa pamamagitan ng kanilang hotline o email sa council@ncda.gov.ph, sa LGU sa pamamagitan ng PDAO, NBI, o sa anumang law enforcement agencies.

8. Ano ang dapat kong gawin kung tumanggi ang isang establishment na tanggapin ang aking PWD ID card at bigyan ako ng 20% discount at VAT exemption?

Maaari kang mag-file ng reklamo sa National Council on Disability Affairs (NCDA) at/o sa kaukulang LGU sa pamamagitan ng PDAO kung saan ka bumili ng mga item o kung saan ka nakatira, alinman ang mas maginhawa para sa iyo.