Paano Kumuha ng Business Loan sa Pilipinas Para sa Startups at SMEs?

Ikaw ba ay isang startup na nangangarap maging susunod na Philippine unicorn o isang maliit na negosyo na gustong lumaki?

Para sa kahit anong negosyo, ang cash ay madalas na lifeline. Ito ang nagpapanatili ng iyong araw-araw na operasyon at nagpapalakas sa iyong future growth. Sa Pilipinas, wala pang 20% ng MSMEs ang may access sa formal lending companies, na nagiging hamon para sa maraming businesses na magpatuloy lalo na kapag mahirap makahanap ng cash.

Sa article na ito, matututunan mo kung paano tama na i-assess kung kailangan mo ba ng business loan, alin ang pinakamabuti para sa iyo, at paano mag-apply ng business loan.

Ano ang Pagkakaiba ng Business Loan at Consumer Loan?

Bago natin talakayin ang iyong mga pagpipilian, alamin muna natin kung ano ang business loan at paano ito naiiba sa ibang klase ng loans. Ang loans ay maaring i-classify bilang consumer loan o business loan.

1. Consumer Loan

Ang consumer loan ay isang uri ng loan kung saan nagkakaroon ka ng personal na utang para bayaran ang goods o services. Maaari itong gamitin para bumili ng big-ticket items, magbayad ng emergency expenses gaya ng hospital bills, house repairs o renovations, at iba pa. May mga private lenders, tulad ng Radiowealth Finance Company Inc., na nag-aalok ng specific loans na maaaring gamitin sa pagbili ng appliances at gadgets.

Ilan sa mga karaniwang uri ng consumer loans sa Pilipinas ay ang:

• Auto loans – para sa pagbili ng sasakyan
• Housing loans – para bumili ng condo, bahay at lupa, o vacant lot, o para sa construction o renovation ng tahanan
• Student loans – maaaring gamitin ng qualified students para sa tuition at iba pang school-related expenses
• Personal loans – isang multi-purpose loan na maaaring gamitin para sa pang-araw-araw na pangangailangan gaya ng pagbayad ng utility bills, groceries, medicines, at iba pa.

2. Business Loan

Tulad ng pangalan, ang business loan ay isang uri ng loan na partikular na ginagamit para pondohan ang business activities. Mga private lenders at banks, tulad ng Radiowealth Finance Company Inc., ay nag-aalok ng iba’t ibang packages na maaaring gamitin para sa daily operational expenses, bumili ng equipment, at magbayad ng bills, pati na rin iba pang expenses ng iyong business.

Para mas maunawaan kung anong klaseng business loan ang pinakamainam para sa iyo, tingnan natin ang iba’t ibang uri ng business loans. Maaring mahati ang business loans sa dalawang kategorya: a) base sa paraan ng pag-disburse ng funds sa iyo at kung paano mo ito babayaran at b) base sa requirement ng collateral.

Anu-ano ang mga Uri ng Business Loans?

1. Base sa Kung Paano Mo Nakukuha ang Funds at Ibabalik Ito

a. Term Loans

Ang mga loans na ibinibigay sa isang lump sum at binabayaran sa loob ng isang tiyak na panahon ay tinatawag na term loans. Ang mga loans na ito ay may fixed interest rate sa buong duration ng loan, kaya tinatawag din silang fixed-rate loans.

Ang mga ito ay ideal para sa maraming businesses dahil mas madaling magplano para sa pagbabayad ng loan. Malalaman mo kung magkano ang dapat mong bayaran at kailan ito dapat bayaran. Ito ay makakatulong sa iyo na ilaan ang natitirang pera para sa iyong business operations.

b. Credit Line Loan

Ang credit line loan, sa kabilang banda, ay parang credit card. Sa halip na makakuha ng lump sum, bibigyan ka ng line of credit. May access ka na gamitin ang line of credit na ito anumang oras sa loob ng iyong loan period, basta hindi mo lalagpasan ang maximum amount sa iyong loan agreement. Nagbibigay ito ng flexibility na kunin lang ang kailangan mo at magbayad lang sa kung ano ang ginamit mo.

2. Base sa Requirement ng Collateral

Para protektahan ang kanilang kapital, ang mga lenders ay maaaring humingi ng collateral, isang asset na maaaring gamitin para bayaran ang iyong loan kung sakaling hindi mo ito mabayaran.

a. Secured Loans

Ang Secured Loans ay mga loans na nangangailangan ng collateral. Ang mga uri ng loans na ito ay maaaring mas risky para sa iyo dahil maaaring kunin ang iyong asset kung hindi mo mabayaran ang utang. Dagdag pa, kahit na kailangan mong magbigay ng collateral, magbabayad ka pa rin ng interest sa iyong loan base sa iyong creditworthiness.

b. Unsecured Loans

Ang Unsecured loans ay hindi nangangailangan ng collateral. Maaaring ito ay mas kaunting risky para sa iyo kumpara sa secured loans ngunit kadalasan ay may mas mataas na interest rates ang loan. Ang application process ay mas simple din dahil wala nang kailangang i-appraise na collateral ang lender.

Bago pumayag ang lender na magbigay sa iyo ng loan, una nilang aassesshin ang iyong kakayahang magbayad nito. Gagawin nila ito sa pamamagitan ng pagtingin sa iyong credit history, kasalukuyang streams of income, at ang viability ng iyong business.

Tandaan na ang loans ay maaaring maging kombinasyon ng dalawang kategorya. Halimbawa, ang isang loan ay maaaring term loan at secured loan sa parehong oras, ibig sabihin ay isang loan na nag-disburse ng lump sum amount at nangangailangan ng collateral.

Paano Kumuha ng Business Loan?

Hakbang 1: Alamin kung ano talaga ang kailangan mo

Mahalagang magkaroon ka ng self-analysis para malaman mo kung anong uri ng business loan ang kailangan mo. Isa sa mga pinakamabuting paraan para gawin ito ay sa pamamagitan ng pagtatanong sa sarili ng sumusunod:

• Para saan ko gagamitin ang business loan?
• Gaano ka-urgent ang pangangailangan sa funds?
• Mayroon bang ibang sources of financing na available para sa akin?

Sa pangkalahatan, ang term loans ay pinakamabuti kung kailangan mo ng mahabang panahon para bayaran ang iyong utang at kapag malaking halaga ng pera ang kailangan mo agad para sa isang tiyak na pangangailangan ng business. Ilan sa mga sitwasyon na maaaring kailanganin ito ay:

• Pagbili ng property/real estate
• Facility improvements at repairs
• Pagbili ng mga sasakyan tulad ng trucks
• Pagbili ng equipment at machinery

Samantala, ang credit line loans ay madalas na magandang pagpipilian kapag kailangan mo ng madaling ma-access na source of cash para pondohan ang paulit-ulit na business expenses sa mga panahon na hindi kasing busy o kung mayroon kang outstanding accounts receivable mula sa iyong mga customers. Kung ikaw ay isang SME, ang credit line loans ay isang excellent choice para mas mapabuti ang iyong cash flow at para mapunan ang iyong working capital needs. Ilan sa mga halimbawa ng sitwasyon kung saan ideal ang credit loans ay:

• Pagbili ng karagdagang inventory sa panahon ng biglaang surge ng demand
• Pagbayad sa mga sweldo ng employees sa off-peak seasons
• Pag-take advantage ng mga unanticipated business opportunities

Subalit, ito ay mga general rules lamang. Sa huli, dapat kang pumili ng loan na akma sa iyong kasalukuyang sitwasyon. Isaalang-alang ang dalawang scenarios na ito:

Sa parehong scenarios A at B, kailangan mo bumili ng delivery truck. Pero, ang scenario A ay mas urgent dahil hindi nila maipagpatuloy ang kanilang business operations nang wala ito. Kaya naman ang term loan, kung saan maaari kang agad makakuha ng lump sum na pera, ay mas angkop para sa iyong pangangailangan.

Sa kabilang banda, sa scenario B, hindi urgent ang sitwasyon. At dahil mayroon silang income mula sa business, maaari kang pumili ng credit line loan at magkaroon ng confidence na mababayaran mo ang recurring dues ng loan.

Hakbang 2: Pumili ng Lender at Business Loan na Akma sa Iyong Pangangailangan

Maraming bangko at private lenders sa Pilipinas na nag-aalok ng iba’t ibang business loan options, kabilang na ang term at credit line loans.

Karaniwan, ang mga bank loans ay may mas mababang interest rates, mas mataas na loan limits, at walang hidden charges. Kung ikaw ay masipag magbayad ng iyong fees on time, maaari kang makabuo ng magandang credit history sa iyong bank na makakatulong sa iyo na makakuha ng mas magandang deals sa hinaharap.

May ilang bangko na nag-aalok ng discounts sa loan kung magbabayad ka nang maaga o higit sa iyong regular na dues. Sa kabilang banda, kadalasan ay hinihingi ng mga bangko ang mas maraming dokumentasyon at mas mahigpit na requirements para sa loan processing.

Ang mga private lenders ay karaniwang nangangailangan ng mas kaunting dokumentasyon kumpara sa mga bangko. Marami sa kanila ay may mas mababang minimum loan requirements. Sila ay kadalasang mas mabilis at mas simpleng paraan para makakuha ng loan. Sa kabilang banda, ang mga private lenders ay may tendensyang maningil ng mas mataas na interest rates na maaaring maging hamon para sa iyo at sa iyong business.

Mga Pinakamagandang Bank Options – Term Loans

1. BDO SME Term Loan (Secured)

• Pinakamabuti Para Sa: SMEs na naghahanap ng aggressive expansion at nangangailangan ng malaking lump sum amount para sa big-ticket items.
• Kailan/Paano Gamitin:
  • Pagbili ng bagong assets tulad ng machines at equipment
  • Acquisition ng real estate properties
  • Construction, repair, at renovation ng business facilities
• Loan Amount: PHP 1,000,000.00 hanggang PHP 20,000,000.00
• Loan Term: Pumili ng loan term na hanggang 10 taon.
• Rates: Gamitin ang kanilang calculator sa website.
• Paano Mag-apply: Maaari kang mag-apply sa kanilang loan sa pamamagitan ng kanilang website.
• Accepted Collateral: House and lot, commercial property, vacant lot, condominium, townhouse, mixed-use property

2. Citibank Personal Loan (Unsecured)

• Pinakamabuti Para Sa: Flexibility at bilis. Maaaring ma-approve ang iyong loan sa loob lamang ng 24 oras.
• Kailan/Paano Gamitin: Para sa quick funding requirements habang may flexible repayment terms.
• Loan Amount: PHP 100,000 hanggang PHP 2,000,000.
• Loan Term: 1 hanggang 5 taon.
• Rates: 26.9% Annual Contractual Rate.

3. PSBank SME Term Loan With Prime Rebate (Secured)

• Pinakamabuti Para Sa: Loan discount at rebate opportunities.
• Kailan/Paano Gamitin: Para sa fixed asset acquisition, construction o para palakasin ang iyong permanent working capital.
• Loan Amount: Minimum ng PHP 2 million kung real estate property ang collateral, PHP 500,000 kung against deposits.
• Loan Term: Minimum ng 1 taon at maximum ng 7 taon mula sa date ng initial availment.
• Rates: Base sa prevailing lending rate ng bank sa oras ng loan availment.
• Accepted Collateral: Prime residential/commercial/industrial property; cash deposits.

4. CTBC SME Business Loan (Secured) Term Loan

• Pinakamabuti Para Sa: Long-term financing needs at refunding ng iyong ibang existing loans.
• Kailan/Paano Gamitin:
  • Business expansion
  • Acquisition
  • Working capital
  • Refinancing ng existing credit facilities
• Loan Amount: PHP 500,000 hanggang PHP 70,000,000.
• Loan Term: Hanggang 10 taon.
• Rates: Prevailing SME business loan rate sa oras ng availment.
• Accepted Collateral: Real estate properties.

Mga Pinakamagandang Bank Options – Credit Line Loans

1. CTBC SME Business Loan Revolving Credit Line Loan (Secured)

• Pinakamabuti Para Sa: Larger-scale operations na nangangailangan ng access sa mas malalaking halaga ng working capital on demand.
• Kailan/Paano Gamitin:
  • Business expansion
  • Acquisition
  • Working capital
  • Refinancing ng existing credit facilities
• Loan Amount: PHP 500,000 hanggang PHP 70,000,000.
• Loan Term: 30, 60, 90, o 180 days.
• Rates: Prevailing SME business loan rate sa oras ng availment.
• Accepted Collateral: Real estate properties.

2. BDO SME Ready Check (Secured)

• Pinakamabuti Para Sa: SMEs na naghahanap ng aggressive expansion at kailangan ng quick access sa larger amounts ng cash para sa working capital.
• Kailan/Paano Gamitin:
  • Pagbili ng inventory o supplies para sa seasonal o bulk orders.
  • Working capital para sa operational requirements.
  • Pagbayad sa supplier habang naghihintay ng collection mula sa customers.
• Loan Amount: PHP 1,000,000.00 hanggang PHP 20,000,000.00.
• Loan Term: Pumili ng loan term na hanggang 10 taon.
• Rates: Gamitin ang kanilang calculator sa website.
• Paano Mag-apply: Maaari kang mag-apply sa kanilang loan sa pamamagitan ng kanilang website.

Mga Pinakamagandang Private Lender Options – Term Loans & Credit Loans

1. Radiowealth Finance Co. Business Loan (Term Loan) – May Secured at Unsecured Options

• Pinakamabuti Para Sa: Specific equipment purchases mula sa appliances hanggang trucks at farm equipment. Nag-aalok ng flexibility dahil sa mababang loan limit na PHP 10,000.
• Kailan/Paano Gamitin:
  • RFC ay nagbibigay ng iba’t ibang business loan options na tumutugon sa specific business requirements. Kasama sa kanilang packages ang:
    • Truck Loan – Para sa pagbili ng truck at heavy equipment na kailangan sa iyong business operations.
    • Farm Equipment Loan – Para sa pagbili, upgrade, o pagpapalit ng equipment upang mapabuti at mapalago ang iyong farm operations.
    • Application Loan – Para sa pagkuha ng appliances para sa iyong home o business.
    • Machinery and Equipment Loan – Mula sa heavy-duty equipment hanggang sa iba pang machinery tulad ng generators, tutulungan ka ng RFC na mapondohan ang kailangan mo.
    • Working Capital Loan – Mula sa pag-cover ng business expenses hanggang sa pag-generate ng mas maraming revenue, tutulungan ka ng RFC sa pag-finance ng iyong business.
    • SME Micro Loan – Para sa pagbangon at pag-expand ng iyong business.
• Loan Amount: PHP 10,000 hanggang PHP 3,000,000.
• Loan Term: 3 hanggang 18 buwan.
• Rates: 3.7% kada buwan.
• Accepted Collateral: May specific na collateral requirements ang RFC para sa secured loans.

2. Esquire Non-Collateral Business Loan (Unsecured)

• Pinakamabuti Para Sa: Pagkuha ng mataas na loan amounts nang walang kailangang collateral.
• Kailan/Paano Gamitin: Para sa business expansion o dagdag na working capital.
• Loan Amount: PHP 100,000 hanggang PHP 10,000,000.
• Loan Term: Minimum ng 90 araw, maximum ng 360 araw.
• Rates: Mula sa 3.5% kada buwan.

3. First Circle Revolving Credit Line (Unsecured)

• Pinakamabuti Para Sa: Business owners na tumatanggap ng purchase orders at nag-iissue ng invoices. Kapag na-approve na ang loan, maaaring ma-transfer ang pera sa iyong account sa loob lang ng 5 araw.
• Kailan/Paano Gamitin:
  • Pagbili ng dagdag na inventory sa peak seasons.
  • Pag-extend ng credit sa customers.
• Loan Amount: Mula PHP 250,000 hanggang PHP 10,000,000.
• Loan Term: Hanggang 1 taon renewable.
• Rates: Kasing baba ng 1.39% kada buwan. May best price guarantee offer din ang First Circle.

4. Vidalia Small Business Loan Term Loan (Unsecured)

• Pinakamabuti Para Sa: Entrepreneurs na naghahanap ng flexible repayment schedule.
• Kailan/Paano Gamitin:
  • Quick funding solution para sa relatively small business expenses.
  • Pag-ayos ng unexpected cash flow problems.
• Loan Amount: PHP 10,000 – PHP 100,000.
• Loan Term: 2 hanggang 12 buwan.
• Rates: 5% kada buwan.

Hakbang 3: Ihanda ang mga Kinakailangang Dokumento

Iba-iba ang requirements ng mga bangko at private lenders para sa loan processing, depende sa kanilang inaalok na package. Mahalaga na makipag-ugnayan ka sa iyong lender para makuha ang kumpletong listahan ng requirements para sa specific loan package na gusto mo.

Narito ang ilan sa mga karaniwang requirements:

1. Karaniwang Requirements ng Bangko

a. Para sa loan eligibility

• Age Requirement: 21 – 70 yrs old sa katapusan ng loan term
• Filipino resident ka o local resident foreigner na may valid na Philippine billing address
• May 2-3 taong track record ng profitable business. Para sa start-up companies, ang ilang lenders ay nangangailangan lang ng 1 taon ng operasyon
• Mayroon kang Taxpayer’s Identification Number (TIN)
• Willingness na mag-offer ng collateral para i-secure ang iyong loan (naaangkop sa secured loans)
• Walang history ng mishandled accounts, delinquent credit cards, o past due loans
• Minimum gross annual income na PHP 250,000
• Well-defined na source of repayment

b. Documentary requirements

• Duly filled-out at signed na application form
• Dalawang (2) valid IDs
• Business registration papers: DTI Certificate of Registration; SEC Articles of Incorporation at By-Laws, General Information Sheet; Company profile at ownership structure; Income Tax Returns with Audited Financial Statements sa huling 2 hanggang 3 taon na may tatak na “received” ng BIR; at Business/Mayor’s Permit
• Audited Financial Statements sa huling tatlong (3) taon
• Photocopies ng TCT/CCT at Tax Declaration ng collateral property
• Photocopy ng lot plan/vicinity plan/subdivision plan

2. Karaniwang Requirements ng Private Lender

a. Para sa loan eligibility

• Filipino citizen na hindi bababa sa labing-walong (18) taong gulang
• Residency ng hindi bababa sa dalawang (2) taon, maliban na lang kung ikaw ay bagong homeowner
• Dapat nakarehistro sa 1) BIR at 2) DTI o SEC
• 1+ taon/s na operasyon
• Minimum Net Monthly Income na PHP 20,000.00

b. Documentary requirements

• Para sa registered businesses: DTI o SEC Certificate; BIR Certificate of Registration Form 2303; at Kopya ng Barangay Business Permit
• 2 valid government IDs (kung employed, kasama ang company ID)
• Proof of Income (3-month payslip)
• Certificate of Employment
• Proof of Billing (kuryente, tubig, landline)

3. Collaterals at Special Requirements (para sa Secured Loans)

Para sa secured loans, malamang na hihingiin ng lender ang dagdag na requirements tulad ng photocopy ng titulo, lot plan na may vicinity map, tax declaration, at Special Power of Attorney (SPA) kung kinakailangan. Ang ibang lenders ay posibleng hihingi rin ng mas maraming documentary requirements kumpara sa iba. Mas makabubuti kung direktang makipag-ugnayan ka sa iyong lender upang itanong ang kanilang specific na requirements.

Hakbang 4: Mag-apply para sa iyong Business Loan

Ngayong handa na ang lahat ng kinakailangang dokumento, oras na para mag-apply ka para sa iyong business loan. Karamihan sa mga bangko at private lenders ay may detalyadong instruksyon sa kanilang mga website. Makabubuting personal kang makipag-ugnayan sa kanila dahil maaaring magbago pa ang mga in-advertise na packages. Tumawag sa iyong local bank o private lender at huwag kang mag-atubiling magtanong ng anumang gustong malaman dahil sila ang pinaka-kwalipikadong sumagot sa iyong mga katanungan.

Hakbang 5: Tanggapin ang iyong Business Loan

Depende sa kung saan ka kumuha ng loan, maaari mong asahan na matatanggap mo ang iyong pondo ilang araw lang matapos maaprubahan ang iyong loan. Siguraduhing magtanong at mag-follow up sa iyong contact sa bangko o private lender para malaman mo ang eksaktong araw kung kailan mo matatanggap ang iyong mga pondo.

Mga Tips at Babala

1. Siguruhing Legitimate at Mapagkakatiwalaan ang Lender na Pagkukunan ng Loan

Para masiguro ang kanilang legitimacy, tignan kung ang lender ay mayroong secondary registration (isang Certificate of Authority) mula sa Securities and Exchange Commission (SEC). Ibang registration ito sa regular na primary registration na mayroon ang bawat registered corporation. Ang website ng SEC ay may partial list ng lending companies na may CA’s. Para lubos na makasiguro, mas mabuti na i-check ang status ng private lender sa SEC.

2. Ihiwalay ang Iyong Business at Personal Finances

Madali para sa isang business owner na maghalo ang personal at business spending. Ang paghihiwalay ng mga ito ay isang paraan para masiguro ang pangmatagalang tagumpay at financial progress. Gumamit ng angkop na accounting at bookkeeping procedures para tratuhin nang hiwalay ang mga financials.

3. Iwasan ang Default Penalties

Ngayon naman ang marahil na pinakamahirap na bahagi: ang pagtiyak na kaya mong bayaran ang iyong loan. Ang pagkukulang sa pagbayad ng iyong loan ay may mabigat na epekto. Ang late payments ay may mabigat na penalties na 18% o mas mataas pa depende sa nakasaad sa iyong loan agreement. Para sa mga secured payments, ang hindi pagbayad sa iyong loan ay maaaring magresulta sa pagkawala ng iyong secured asset, na maaaring ang mismong bahay na iyong tinitirahan.

Narito ang ilang tips para manatiling updated sa iyong loan payments.

• Magplano ng Maaga. Kung pinili mo ang term loan, dapat alam mo na agad kung magkano at kailan mo kailangang bayaran ang amortization ng iyong loan. Dahil predictable ito, matalinong magtabi ng parte ng iyong budget para sa pagbabayad ng iyong loan. Tandaan, ang pagkakaroon ng magandang credit history ay magpapabuti naman ng iyong relasyon sa iyong bank para sa future business transactions sa kanila.
• Bantayan ang Iyong Cash Flow. Kung napagdesisyunan mong piliin ang credit line loan, siguruhin na masinsinang binabantayan ang lahat ng iyong cash flows, kasama na ang mga ginamit sa iyong credit line. Malaki ang maitutulong nito sa epektibong pag-monitor ng financial health ng iyong business.
• Gamitin ang Peak Seasons. Magsumikap na magbayad nang higit sa iyong loan sa panahon ng peaks at surges. Ito ay magpapagaan sa pasanin ng pagbabayad ng loans sa mas mahinang seasons. Ang ilang lenders ay magbibigay pa ng discounts kung makakapagbayad ka nang advance o higit sa iyong monthly dues. Mas mainam na itanong sa iyong lender kung paano makakakuha ng ganitong uri ng discounts.

Mga Madalas Itanong

1. Ano ang mangyayari kung hindi mo mabayaran ang business loan?

Karaniwan, nakalista sa loan agreement ang mga penalties sa hindi pagbabayad ng business loan. Ang pinakakaraniwang kahihinatnan ng hindi pagbabayad ay ang termination ng loan, acceleration ng buong amount na demandable (ibig sabihin, ang buong loan obligation ay agad na nagiging due at demandable), pagpataw ng penalties sa ibabaw ng principal at interest na due na, at ang foreclosure ng collateral.

2. Maaari ka bang makulong kung hindi mo mabayaran ang bank loan?

Hindi, walang sinuman ang maaaring kasuhan ng kriminal dahil sa hindi pagbabayad ng utang. Subalit, kung ikaw ay nag-issue ng mga tseke para sa pagbabayad at ang mga ito ay tumalbog, maaari kang maging criminally liable sa paglabag sa Batas Pambansa Blg. 22.

3. Ano ang dapat gawin kung na-reject ang iyong loan application?

Kadalasan, na-reject ang loan applications dahil hindi kumpleto o hindi natugunan ang lahat ng requirements. Subukang makipag-usap sa iyong banker at lender para malaman kung paano mo matutugunan ang mga nawawalang requirements at maaprubahan ang iyong loan application.

4. Wala akong credit history. Pwede ba akong mag-apply ng loan?

Nakadepende ito sa diskresyon ng bank o lender. Kung mayroon kang angkop na collateral o magandang business, maaaring kumbinsihin nito ang bank o lender na magbigay ng loan sa iyo kahit na wala kang credit history.