Bawat Pilipino ay may karanasan o may kilalang malapit sa kanila na nakaranas ng emergency.
Isang natural na sakuna na halos kinuha ang lahat ng kanilang pag-aari at pinaghirapan. Isang aksidente o biglaang gastusin sa medikal. O di inaasahang pagkawala ng trabaho sa panahon ng pandaigdigang pandemya.
Sa mga panahong ito ng kahirapan, maraming Pilipino ang napipilitang gawin ang isa o lahat ng mga sumusunod:
- Umutang na may mataas na interest rates;
- Lumapit sa pamilya at mga kaibigan para manghiram ng pera;
- Pumunta sa lokal na pamahalaan o sa mga institusyong tulad ng PCSO para humingi ng pinansyal na tulong.
Pero paano kung sa susunod na makaharap ka ng emergency, mayroon ka nang pera para pondohan ito? Paano kung hindi mo na kailangang mangutang para sa mga gastusin sa medikal o para palitan ang isang sirang appliance?
Iyan ang layunin ng emergency fund. At ituturo sa iyo ng artikulong ito kung paano magtayo ng isa.
Table of Contents
Ano ang Emergency Fund?
Ang emergency fund ay perang inilaan para gamitin sa malalaking hindi inaasahang gastusin. Kasama sa mga biglaang gastusin na ito ang pagbabayad para sa hindi inaasahang mga emergency sa kalusugan, pagkukumpuni o pagpapalit ng mga gamit sa bahay, agarang pagkukumpuni ng sasakyan, at pagkawala ng trabaho, bukod sa iba pang bagay.
Pagkatapos mawala ang utang, ang pangalawang pinakaimportanteng gawin ay ang pagtatayo ng iyong emergency fund para magkaroon ng matibay na financial portfolio.
Bakit Kailangan Mo ng Emergency Fund?
Isipin mo ang emergency fund bilang safety net para sa mga hindi inaasahang pagsubok na ibinabato ng buhay. Nagbibigay ito ng peace of mind na anuman ang mangyari, may pera kang nakalaan para harapin ito nang pinansyal.
Makakatulong din ang emergency fund para iwasan mo ang pagkuha ng mga utang na may mataas na interes, tulad ng credit cards. Ang mga unsecured loans na ito ay mas mahirap bayaran kung mayroon ka nang umiiral na mga utang.
Sa huli, ang pagkakaroon ng emergency fund sa panahon ng kagipitan ay nangangahulugan na hindi mo kailangang iliquidate ang mga assets o investments na pinaghirapan mong itayo.
Ano ang HINDI Emergency Fund?
1. Pagkakaiba ng emergency fund at savings & time deposit
Bagaman karaniwang itinatago ang emergency funds sa isang savings account, magkaiba ang kanilang layunin. Ang emergency fund ay para sa hindi inaasahang gastusin, samantalang ang iyong savings ay para sa mga bagay na alam mong bibilhin mo sa lalong madaling panahon (tulad ng bagong telepono, bagong laptop, bagong action figure, atbp.)
Ang keyword dito ay “hindi inaasahan.” Kaya kung ito ay isang bagay na matagal mo nang gustong bilhin, tulad ng bagong kotse, bagong appliance, o bagong gadget, kunin mo ito mula sa iyong savings o mag-ipon para dito.
Samantala, ang time deposit ay isang lugar kung saan mo maaaring iparada ang iyong pera sa isang tiyak na panahon sa pag-asang ito ay lalago pa kumpara sa iyong pera sa iyong savings account.
2. Pagkakaiba ng emergency funds at investments
Sa mga terminong pinansyal, ang investment ay isang asset na binibili mo para kumita ng tubo sa hinaharap sa anyo ng kita, interes, o pagtaas ng halaga. Nag-iinvest ka para mag-generate ng yaman habang nagtatayo ka ng emergency fund para hindi ka baon sa utang sa pagbabayad ng hindi inaasahang mga gastusin.
3. Pagkakaiba ng emergency fund at insurance/VUL
Ang insurance ay karaniwang ginagamit para sa mga claim ng kamatayan o kritikal na sakit. Pinapalitan nito ang kita kung ang pangunahing breadwinner (ikaw) ay biglang namatay, naging disabled, o nagkasakit ng kritikal na sakit.
Bagaman nakakatulong ang insurance sa hindi inaasahang pinansyal na isyu dahil sa sakit o kamatayan, hindi ito makakatulong sa iba pang emergencies tulad ng pagkasira ng kotse o kailangan palitan ang isang appliance.
Magkano ang Dapat Mong Ilagay sa Iyong Emergency Fund?
Sundan ang 3/6/9 rule kapag kino-compute ang iyong emergency fund. Mag-ipon ng tatlong buwang kita o gastusin kung ikaw ay single, may steady source of income, walang dependents, walang malalaking loans tulad ng mortgage, at madaling makalipat sa mga kamag-anak kung kinakailangan. Anim na buwang kita o gastusin kung may partner ka, pareho kayong may steady paycheck, may mortgages o malalaking loans, at mayroong mga dependents. Samantala, inirerekomenda ang siyam na buwang kita o gastusin para sa mga walang steady source of income o silang nag-iisang kumikita sa pamilya.
Mapapansin mo, maaari mong basehan kung magkano ang iipunin mo para sa iyong emergency fund sa iyong buwanang kita o sa iyong mga gastusin.
Ang pag-save ng halaga ng tatlo, anim, o siyam na buwan ng iyong buwanang kita ay pinakamainam para sa mga salaried, regular employees. Ito ay dahil mayroon silang ideya kung magkano ang kanilang matatanggap at kailan nila ito matatanggap bawat buwan.
Para sa mga may-ari ng negosyo, self-employed professionals, freelancers, yung mga umaasa sa commissions, o simpleng mga walang fixed income, mas mainam na ibase mo ang iyong emergency fund sa iyong mga gastusin. Sundan ang 3/6/9 rule na nabanggit sa itaas, ang iyong emergency fund ay dapat katumbas ng siyam na buwang halaga ng iyong buwanang living expenses.
Isipin mo lahat ng bagay na iyong ginagastusan sa isang buwan. Kasama rito ang mortgage payments, loan payments, credit card payments, mga bills, utilities, tuition ng mga bata, pagkain, at transportasyon. Dapat mo ring idagdag sa iyong computation ang mga maliliit na irregular expenses tulad ng LPG, tubig inumin, at cellphone load, bukod sa iba pa. Narito ang isang maikling gabay sa iba’t ibang gastusin na dapat mong isaalang-alang kapag kino-compute ang iyong emergency fund.
Saan Dapat Ilagay ang Iyong Emergency Fund?
Ang pinakaligtas na lugar para ilagay ang iyong emergency fund ay sa isang savings account na may ATM card. Sa ganitong uri ng bank account, madaling makuha ang pera sa anumang ATM kung kinakailangan. Sa digital age ngayon, bukod sa mga traditional banks, maaari mo ring ilagay ang iyong emergency fund sa digital banks dahil madali lang ilipat ang pera sa anumang account, anumang oras.
May mga nagpapayo na magkaroon palagi ng kaunting cash sa bahay para mayroong agad magamit na pera kapag kinakailangan.
Saan HINDI Dapat Ilagay ang Emergency Fund?
Dahil ang emergency fund ay dapat madaling ma-access, hindi ito dapat ilagay sa isang instrumento na maglo-lock sa pera sa isang takdang panahon tulad ng time deposit, VUL (Variable Unit Linked) life insurance policy, Pag-IBIG MP2, o UITF (Unit Investment Trust Fund).
Ang pera sa time deposit ay maaari lamang makuha sa pagpunta sa bangko. Ang VUL insurance policy ay mayroong maliit na fund value (investment returns) sa unang ilang taon ng policy, kaya hindi ito magandang emergency fund. Tumatagal din ng ilang araw bago makakuha ng pera mula sa VUL account.
Samantala, ang perang ii-save at i-invest mo sa Pag-IBIG MP2 ay ilo-lock sa iyong account ng limang taon. Kaya, dapat lamang ilagay sa investment vehicle na ito ang halaga ng pera na hindi mo iisiping galawin sa loob ng nabanggit na time frame.
Pagdating sa UITF accounts, palaging tandaan na huwag ilagay ang iyong emergency fund sa investment instrument na ito dahil sa dalawang dahilan. Una, karaniwan ay tumatagal ng 2-3 business days bago mailipat ang pondo sa account. Ang investment sa stocks ay napaka-volatile din, lalo na kung ikaw ay nag-invest sa pure equities. Kaya kung ikaw ay mag-invest ng iyong PHP 500,000 emergency fund, huwag kang magulat kung ang halaga nito ay bumaba sa PHP 300,000 o mas mababa pa sa oras na magpasya kang mag-withdraw ng pera.
Paano Magsimula sa Pagbuo ng Iyong Emergency Fund
Matapos mong matukoy ang target na halaga para sa iyong emergency fund, oras na para hatiin ito sa mga buwanang achievable savings goals. Sundan ang mga tip sa ibaba para makapagsimula.
- Magdesisyon kung magkano ang gustong itabi buwan-buwan para sa iyong emergency fund. Sa oras na matanggap mo ang iyong kita, ituring ang emergency fund na parang isang buwanang bayarin at bayaran ito. Siguraduhin na ang halaga ay kumportable ka para may matira pa rin sa iyong kita para sa travel at recreation.
- Kapag tumanggap ka ng bonus o cash incentive, siguraduhing maglaan din ng parte ng extrang pera para sa iyong emergency fund.
- Para sa mga may online bank accounts, makabubuting malaman na ang ilang bangko ay may features kung saan automatic nilang maililipat ang parte ng iyong kita papunta sa ibang account. Pwede mong itakda kung magkano ang ibabawas at kailan ito dapat ibawas.
- Ang main amount ng emergency fund ay pwedeng hatiin sa mas maliliit at mas achievable na mga halaga para sa mga walang fixed income. Pwede mo ring itakda ang mga deadlines para maabot ang mga halagang ito. Halimbawa, ang emergency fund na PHP 500,000 ay maaaring maging intimidating. Pero kung hahatiin mo ito sa maraming milestones, bawat isa ay nagkakahalaga ng PHP 100,000, PHP 50,000, o PHP 25,000, hindi na magiging kasing intimidad ang pag-abot sa iyong goal.
- Ipagdiwang ang milestones. Bigyan ang sarili ng tapik sa likod o magtreat ng milk tea tuwing naaabot mo ang mas maliliit na targets.
Kailan Ko Pwedeng Gamitin ang Aking Emergency Fund?
May tatlong katanungan na dapat mong itanong sa iyong sarili bago mo magamit ang iyong emergency fund.
1. Hindi ba ito inaasahan?
Ang Mother’s day, iyong anniversary, o iyong kaarawan ay nangyayari sa parehong araw taon-taon. Hindi ito hindi inaasahan. Ang tuition ng iyong anak ay hindi rin hindi inaasahan, dahil may malinaw kang ideya kung kailan magsisimula ang enrolment at magkano ang iyong inaasahang babayaran. Kasama sa mga hindi inaasahang pangyayari ay biglaang pagkawala ng trabaho dahil sa retrenchment, pagbawas ng sahod, aksidente sa kotse, emergency medical expenses, o biglaang pagkasira ng gamit sa bahay.
2. Kailangan ba ito?
Karamihan sa mga adulto ay alam ang pagkakaiba ng gusto at kailangan, pero minsan ay nagpapalusot tayo sa ating mga gastusin para lang makuha ang ating gusto. Kapag ang apat na taong gulang mong telepono ay tuluyan nang nasira, at hindi ka makapagtrabaho nang wala ito dahil ito ang paraan mo ng pakikipag-ugnayan sa iyong mga kliyente, ito ay kailangan. Gayunpaman, hindi kailangan ang pagbili ng pinakabago at high-end na iPhone o Android phone lalo na kung pangtawag o email lang sa iyong mga kliyente ang paggamit mo rito.
3. Urgent ba ito?
Ito ba ay isang bagay na importante sa iyo at hindi pwedeng ipagpaliban? Isang magandang halimbawa ay ang pagkasira ng iyong tanging mode of transportation – isang motorbike o kotse. Kung ito ang sitwasyon, kailangan itong agarang ma-repair. Sa kabilang banda, ang 4-4, 5-5, at mga sumusunod na monthly online sales ay hindi urgent, gaano man kalaki ang discounts na ibinibigay nila.
Mga Madalas Itanong
1. Sino ang kailangang magtayo ng emergency fund?
Kung ikaw ay may trabaho, may mga bayarin, kumikita ng sariling pera, o may mga umaasa sa iyo, kailangan mo ng emergency fund. Kahit ikaw ay single at nakatira pa sa iyong mga magulang, inirerekomenda pa rin ang emergency fund dahil mas mainam na handa ka sa mga emergencies tulad ng hindi inaasahang medical bills, o biglaang pagkukumpuni o pagpapalit ng laptop, nang hindi na kailangang humingi ng dagdag na pondo sa iyong mga magulang.
2. Estudyante ako at nakatira pa sa aking mga magulang. Dapat ba akong magtayo ng sarili kong emergency fund?
Kung ikaw ay estudyante na lubos na umaasa sa iyong mga magulang at allowance lang ang iyong pinagkukunan ng pondo, hindi kinakailangan ang emergency fund. Maganda ang magkaroon ng habit ng pag-save, pero ang responsibilidad ng pagkakaroon ng emergency fund ay nasa iyong mga magulang, hindi sa iyo bilang dependent.
3. Kailan dapat magsimula sa pagbuo ng emergency fund?
Ang pinakamagandang panahon para magsimula sa pagbuo ng iyong emergency fund ay sa oras na matanggap mo ang iyong unang sweldo. Para sa mga hindi nakapagsimula agad, ang unang hakbang ay suriin ang iyong kasalukuyang kalagayang pinansyal. Mayroon ka bang credit card debts, loans, o mortgages? Mayroon ka bang savings? Nag-iinvest ka ba? May insurance ka ba? Kailangan muna masagot ang mga tanong na ito para malaman kung saan ka nakatayo pinansyal.
4. Ano ang dapat unahin – emergency fund, savings, insurance, o investments?
Ang ikatlong pinakaimportante sa iyong financial journey ay ang pagkakaroon ng sapat na savings at emergency funds para mapanatili ang positive cash flow. Ang life insurance at investments ay susunod lamang kapag mayroon ka nang safety net. Ang magandang balita ay hindi mo kailangang gawin ito isa-isa. Kung pinapayagan ng iyong cash flow na bayaran ang iyong utang, magsimula sa pagbuo ng iyong emergency fund, at maaari ka ring bumili ng insurance o mag-invest ng kaunti sa parehong panahon, pwede mo itong gawin.
5. Mayroon akong mga utang na hindi pa lubos na nababayaran. Pwede pa rin ba akong magsimula sa pagbuo ng aking emergency fund?
Ang pinakamagandang scenario ay kaya mong gawin pareho: bayaran ang iyong mga utang habang nagtatayo ng iyong emergency fund. Sa ganitong paraan, binabawasan mo ang iyong utang at sa parehong oras, sinisiguro mo na sa susunod na emergency, hindi ka na kailangang umutang pa.
Kung ang iyong kasalukuyang cash flow ay nagpapahintulot lamang na pumili ka ng isa, unahin ang pagbabayad ng iyong utang. Kung hahayaan mong lumaki ang interes sa iyong utang, ito ay magiging mas mahirap pamahalaan. Karamihan sa mga bangko ay nag-aalok ng refinancing o mas madaling payment terms sa iyong loans kung hihilingin mo sa kanila.
6. Hindi ba ako malulugi sa aking emergency fund dahil sa inflation?
Sa totoo lang, ang emergency fund ay perang itinabi at agad na ma-access para gamitin kapag may malaki at hindi inaasahang gastusin. Dahil ang pera ay dapat laging available kapag kailangan, hindi ito dapat gamitin para palaguin ang iyong yaman.
Malulugi ka sa iyong emergency fund dahil sa inflation, pero dapat tulungan ka ng iyong mga investments na mabawi ito.
Ngayon, mayroon ding ilang savings accounts na may mas mataas na interest rate, kaya magandang tingnan ang paglalagay ng iyong emergency fund sa mga account na ito para hindi masyadong malugi dahil sa inflation.
7. Ako ay isang OFW. Saan ko dapat itago ang aking emergency fund?
Kung wala kang mga dependents, mas mainam na itago ang iyong emergency fund sa bangko kung saan ka nakatira. Sa ganitong paraan, may access ka dito anumang oras na kailanganin mo. Ngunit, kung mayroon kang mga dependents dito sa Pilipinas, maaaring masinop na magkaroon ng dalawang hiwalay na emergency funds: kalahati para sa iyo at kalahati para sa iyong mga dependents sa Pilipinas. Hatiin ang iyong budget para sa emergency fund at ideposito ito ng pantay sa parehong bank accounts.
8. Ligtas ba ang pag-iingat ng emergency fund sa isang digital bank?
Sa pangkalahatan, oo, ligtas ang pag-iingat ng iyong emergency fund sa isang digital bank tulad ng CIMB. Sila ay regulado ng BSP at insured ng PDIC tulad ng regular na mga bangko. Pero tulad ng kanilang mga katapat na brick-and-mortar, ang mga digital bank ay dumadaan din sa regular na maintenance, kaya ang kanilang mga apps ay maaaring pansamantalang hindi ma-access sa maikling abiso. Sila rin ay vulnerable sa mga hackers, tulad ng tradisyonal na mga bangko, ngunit ito ay mas nakasalalay sa pagiging maingat ng user sa pagbibigay ng kanilang OTP sa mga estranghero kaysa sa integridad ng mga digital bank mismo.
Dahil dito, matalino na hindi ilagay lahat ng iyong pera sa iisang lugar.
Kung magpasya kang itago ang iyong emergency fund sa higit sa isang account, ilagay ang 50% nito sa traditional savings account na may ATM at ang isa pang 50% sa isang digital bank na kasing liquid. Gayunpaman, nasa sa iyo pa rin kung magkano ang ilalagay mo sa bawat account. Kung hindi ka komportable sa digital banks, pwede mong ilagay kahit 40% (o mas mababa) ng iyong emergency fund sa iyong digital bank account, at ang natitira ay sa traditional savings o sa vault na nasa iyong bahay.
9. Gusto kong mag-travel o bumili ng bagong gadget. Dapat ko bang gamitin ang aking emergency fund?
Isa sa pinakamahalagang bagay na kailangan mong tandaan ay ang iyong emergency fund ay hindi ang iyong savings. Maliban na lang kung ang gastusin ay hindi inaasahan, absolutong kailangan, at urgent (tingnan ang “Kailan ko pwedeng gamitin ang aking emergency fund?”), hindi ito ang pagkakataon na gagalawin mo ang iyong emergency fund.
10. Gaano katagal dapat akong magtayo ng aking emergency fund?
Iba-iba ang yugto ng buhay ng bawat isa. Ang isang bagong graduate na walang utang, walang dependents, at may disenteng entry-level job, ay mas madaling makakapagtayo ng emergency fund kumpara sa isang taong may utang at may ilang dependents. Hindi mahalaga kung gaano katagal bago mo maitayo ang iyong emergency fund. Ang mahalaga ay sa panahon ng mga emergencies, mayroon kang pondo na makakatulong sa iyong pinansyal.
11. Ang kamag-anak o malapit na kaibigan ko ay may emergency at nagtatanong kung makakatulong ako. Pwede ko bang gamitin ang aking emergency fund para tulungan sila dahil IT IS an emergency?
Maganda at kahanga-hanga ang intensyon, ngunit kailangan mong tandaan na ang emergency fund na iyong itinatayo ay para sa oras na ikaw o ang iyong mga dependents ang makaranas ng emergency. Maaaring matukso kang galawin ang iyong emergency fund para tulungan ang isang kamag-anak o malapit na kaibigan sa pangangailangan, lalo na kapag alam mong may nakatabi kang pera, ngunit ang paggalaw sa iyong emergency fund ay labag sa layunin kung bakit mo ito itinayo: para tulungan
