Paano Mag-Compute ng 13th Month Pay sa Pilipinas?

Panahon na naman ng taon. Inaasahan mo na makakatanggap ka ng mas malaking halaga kumpara sa iyong karaniwang buwanang sahod dahil ito ang panahon na nagbibigay ang iyong kumpanya ng 13th month pay.

Habang tinitingnan mo ang iyong payslip at ina-analyze ang mga entries at kabuuang halaga, may napansin kang hindi tama. Parang kulang ang natanggap mong 13th-month pay kumpara sa inaasahan mo.

May kaunting pagkadismaya, nagtataka ka. Paano ba kinompute ng kumpanya ang iyong 13th-month pay? Naisip kaya ng HR ang iyong isang linggong leave of absence na walang bayad?

Sa artikulong ito, pag-uusapan natin kung paano kinakalkula ang 13th-month pay at sasagutin ang mga madalas itanong tungkol sa 13th-Month Pay Law.

DISCLAIMER: Ang artikulong ito ay isinulat para sa pangkalahatang impormasyon lamang at hindi ito dapat ituring bilang legal na payo. Dapat kang kumonsulta sa iyong abogado para sa payo ukol sa anumang partikular na isyu o problema. Ang paggamit ng impormasyon dito ay hindi lumilikha ng relasyon ng abogado at kliyente sa pagitan ng may-akda at ng mambabasa.

Formula para sa Pagkalkula ng 13th Month Pay sa Pilipinas:

Kabuuang basic salary na kinita sa loob ng taon ÷ 12 Buwan = Ang Iyong 13th-Month Pay

Ayon sa pinakahuling advisory na inilabas ng Department of Labor and Employment (DOLE), ang 13th-month pay na kailangang ibigay sa lahat ng rank-and-file employees sa pribadong sektor ay hindi dapat bababa sa one-twelfth (1/12) ng kabuuang basic salary na kinita ng isang empleyado sa loob ng isang kalendaryo.

Dagdag pa, ang 13th-month pay na matatanggap ng empleyado ay dapat naaayon sa mga araw na siya ay pumasok sa trabaho. Kaya kung ang empleyado ay hindi nakapagtrabaho dahil sa suspensyon na dulot ng COVID-19 pandemic, halimbawa, ang halaga ng 13th-month pay ay magiging mas mababa. Sa madaling salita,

Monthly Basic Salary ≠ 13th-Month Pay

Para magbigay ng halimbawa, narito ang isang sample computation na ibinigay ng DOLE gamit ang basic wage (₱570/kada araw) sa National Capital Region (NCR), isang tipikal na 6-day workweek na katumbas ng basic monthly salary na ₱14,006.75, at iba’t ibang senaryo na maaaring maranasan ng mga empleyado:

• Enero: Walang absence – ₱14,867.50
• Pebrero: Walang absence – ₱14,867.50
• Marso: Walang absence – ₱14,867.50
• Abril: Walang absence – ₱14,867.50
• Mayo: Walang absence – ₱14,867.50
• Hunyo: 5 days leave with pay – ₱14,867.50
• Hulyo: Walang absence – ₱14,867.50
• Agosto: Walang absence – ₱14,867.50
• Setyembre: 10 days leave without pay – ₱9,167.50
• Oktubre: Walang absence – ₱14,867.50
• Nobyembre: 1 day leave without pay – ₱14,297.50
• Disyembre: Walang absence – ₱14,867.50

Kabuuang basic salary na kinita sa loob ng taon: ₱172,140.00

Gamit ang formula sa itaas, makikita natin na ang halaga ng 13th-month pay ay:

₱172,140.00 ÷ 12 buwan = ₱14,345.00 (ang proporsyonadong 13th-month pay)

Simpleng 13th Month Pay Online Calculator

Gusto mo ba ng mabilis na paraan para makalkula ang iyong 13th-month pay? Meron kami niyan! Ilagay lang ang kinakailangang data at makakuha ng tumpak na resulta agad-agad.

Sisig Express 13th Month Pay Online Calculator

Ang online 13th-month pay calculator na ito ay hindi kailangan i-download at magandang alternatibo sa malaki mong calculator.

Para makuha ang iyong 13th-month pay, ilagay ang iyong basic monthly salary sa mga patlang na nakalaan sa unang kolumn.

Pagkatapos, sa ikalawang kolumn, ilagay ang kabuuang halaga ng mga deductions sa patlang na tumutugma sa buwan kung kailan ka nagkaroon ng mga deductions dahil sa tardiness o absences. Kailangan mong malaman ang iyong hourly at daily rates para makalkula ang bilang ng mga deductions.

Pwede ka ring maglagay ng halaga na iyong kinikita (minus all the deductions) para sa bawat tiyak na buwan sa ilalim ng kolumn na “Basic Salary”. Sa ganitong paraan, hindi mo na kailangang maglagay ng kahit ano sa kolumn na “Deductions” at mas mabilis mo makukuha ang resulta.

Kung ang iyong basic monthly salary ay pareho sa buong taon (ibig sabihin, wala kang naging deductions), ilagay ang iyong monthly salary sa patlang na nakalaan sa itaas (basic salary per month). Ang paggawa nito ay awtomatikong maglalagay ng parehong halaga sa bawat buwan sa patlang na “Basic Salary”.

Kapag nailagay mo na lahat ng kinakailangang data, pindutin ang Calculate button, at ang aming online calculator ay awtomatikong kukwenta ng iyong 13th-month pay.

Ano ang 13th-Month Pay?

Ang 13th-month pay ay isang benepisyo na ibinibigay sa empleyado na katumbas ng one-twelfth (1/12) ng basic salary ng empleyado sa loob ng isang kalendaryo.

Hindi dapat malito ang 13th-month pay sa Christmas bonus o regalo. Hindi ito simpleng kagandahang-loob o charity ng mga kumpanya kundi pagsunod sa legal na obligasyon. Ang mga employer ay obligadong magbigay ng benepisyong ito sa mga karapat-dapat na empleyado kahit gusto nila o hindi.

Ano ang Bumubuo sa “Basic Salary”?

Mahalagang malaman kung ano ang bumubuo sa basic salary dahil dito nakasalalay ang pagkalkula ng 13th-month pay.

Ang basic salary, para sa layunin ng pagkalkula ng 13th-month pay, ay kinabibilangan ng lahat ng kinita ng empleyado na binayaran ng employer para sa serbisyong ibinigay sa kumpanya. Subalit, ang mga sumusunod ay HINDI kasama sa pagkalkula ng basic salary:

• Cost-of-living allowances;
• Profit-sharing payments;
• Cash equivalent ng unused vacation at sick leave credits;
• Overtime pay;
• Premium pay;
• Night shift differential;
• Holiday pay;
• Lahat ng allowances at monetary benefits na hindi itinuturing o hindi integrated bilang bahagi ng regular o basic salary ng empleyado.

Tandaan, kung ang mga benepisyo at allowances na ito ay itinuturing o trinato bilang bahagi ng basic salary, dahil sa individual, collective bargaining agreement, company practice, o patakaran, kung gayon ay kasama ito sa pagkalkula ng basic salary.

Halimbawa, kung sa iyong employment contract ay nakasaad na ang iyong basic salary ay ₱30,000 kada buwan, na hinati sa ₱25,000 base pay, ₱3,000 para sa iyong health insurance, at ₱2,000 bilang garantisadong bahagi ng kita ng kumpanya. Karaniwan, ang health insurance at profit-sharing ay itinuturing na non-wage benefits. Pero, dahil trinato ng iyong kontrata ang mga benepisyong ito bilang parte ng iyong sahod, ang pagkalkula ng iyong 13th-month pay ay dapat isama hindi lang ang ₱25,000 kundi pati na rin ang ₱5,000 (health insurance at share of profits).

Ganito rin ang sitwasyon kapag ang mga benepisyong ito (iba pang standard perks tulad ng dental package, paid vacation leave, stock options, at life insurance) ay itinuturing bilang sahod ayon sa patakaran ng iyong kumpanya o sa Collective Bargaining Agreement (kung ikaw ay bahagi ng company union at mayroong umiiral na CBA sa kumpanya).

Dahil dito, dapat mong bigyang pansin ang iyong payslip at tingnan kung ano ang kasama sa iyong basic salary, dahil ito ay makakaapekto sa pagkalkula ng iyong 13th-month pay. Mas mababang basic salary ay nangangahulugan ng mas mababang 13th-month pay.

Mandatory ba ang 13th-Month Pay sa Pilipinas?

Kahit anong financial status, lahat ng employer sa private sector ay required na magbigay ng 13th-month pay sa kanilang mga empleyado maliban na lang kung may mga pagkakataon tulad ng business closure na pipigil sa kanila sa pagbabayad. Bagama’t ang Implementing Rules and Regulations ng Presidential Decree No. 851 (1975) ay nagsasabi na ang distressed employers na may malaking pagkalugi ay exempted sa pagbibigay ng 13th-month pay, ito ay na-overrule ng Memorandum Order No. 28 na inisyu noong 1986 ni yumaong President Corazon Aquino. Ang nasabing memorandum ay nag-official na lahat ng rank-and-file employees sa private sector ay dapat tumanggap ng 13th-month pay hindi lalampas sa December 24 ng bawat taon, anuman ang economic situation ng kanilang employers.

Tandaan na may ilang employers na legally exempted sa pagbibigay ng 13th-month pay under P.D. 851 at ang Revised IRR nito.

Presidential Decree (P.D.) No. 851 o ang “13th-Month Pay Law” at ang Implementing Rules and Regulations (IRR)

Ang P.D. No. 851 o ang “13th Month Pay Law” ay ang batas na nagpapahintulot sa mga employer na obligado silang magbigay ng 13th-month pay. Pinasa ito ni dating President Ferdinand Marcos noong December 16, 1975.

Ang Rules and Regulations Implementing P.D. 851 at ang Supplementary Rules and Regulations ay inisyu din para sa interpretasyon, aplikasyon, at implementasyon ng batas. Noong August 13, 1986, inisyu ni President Corazon C. Aquino ang Memorandum Order No. 28 na nag-revise ng ilang guidelines ng P.D. 851.

Sa paglipas ng mga taon, ang Department of Labor and Employment (DOLE) ay naglabas ng ilang Labor Advisories na nagpapaalala sa mga covered employers na sumunod sa 13th-Month Pay Law.

Para masiguro na sumusunod ang mga employers sa batas, sila ay required na mag-file ng declaration of compliance online through the DOLE Establishment Report System (reports.dole.gov.ph) on or before January 15 ng sumunod na taon.

Sino ang Eligible para sa 13th-Month Pay?

1. Employees

Lahat ng rank-and-file employees sa private sector, anuman ang kanilang posisyon, designation, o employment status, at hindi alintana kung paano sila binabayaran basta’t sila ay nakapagtrabaho ng hindi bababa sa isang buwan sa loob ng calendar year.

Hindi sakop ang 13th-month pay sa mga managerial employees, kahit na may ibang kumpanya na pinipiling magbigay ng benepisyo. Ayon sa batas, isang managerial employee ay “may kapangyarihan o prerogative na magpatupad ng mga polisiya sa pamamahala at/o mag-hire, transfer, suspend, lay-off, recall, discharge, assign o discipline ng mga empleyado, o epektibong magrekomenda ng mga managerial actions.

Lahat ng employees na hindi sakop sa kahulugang ito ay itinuturing na rank-and-file employees.” Basta’t ang empleyado ay walang managerial power sa kumpanya at hindi makapag-exercise ng prerogatives sa employment status ng ibang empleyado, siya ay entitled sa 13th-month pay.

2. Employers

Lahat ng employer ay kailangang magbayad ng 13th-month pay sa kanilang rank-and-file employees anuman ang bilang ng mga empleyado na kanilang kinakasama.

Paano Kinakalkula ang 13th-Month Pay? Mas Detalyadong Diskusyon

Halaga

Ang halaga ng 13th-month pay ay hindi dapat bababa sa 1/12 ng total basic salary na kinikita ng empleyado sa loob ng isang calendar year.

Muli, may tiyak na uri ng earnings na hindi kasama bilang “basic pay” para sa layunin ng pagkalkula ng 13th-month pay (tingnan ang kahulugan ng “basic salary”).

Halimbawa, kung ikaw ay tumatanggap ng holiday pay, sick benefits, vacation benefits, premium para sa trabaho na ginawa sa rest days at holidays, pay para sa regular holidays, night differential, maternity leave benefits, overtime pay, o lahat ng allowances at monetary benefits na HINDI itinuturing o integrated bilang bahagi ng regular o basic salary, ang mga earnings na ito ay excluded sa pagkalkula ng iyong basic salary.

Formula at computation

Simple lang ang formula. Kailangan mong kalkulahin lahat ng iyong earnings (excluding earnings na hindi itinuturing na parte ng iyong basic salary) sa loob ng isang calendar year at hatiin ito sa 12. Ang kabuuan ay ang corresponding 13th-month pay na dapat ibayad sa iyo ng iyong employer.

Kabuuang basic salary na kinikita sa loob ng taon ÷ 12 Buwan = Ang Iyong 13th-Month Pay

Kaya, kung ikaw ay nagtatrabaho sa NCR na may basic wage na ₱570 (kasalukuyang minimum wage sa NCR) o isang monthly salary na ₱14,867.50 (assuming na walang deductions), ang iyong 13-month pay ay magiging ₱14,867.50 (₱570*313/12 = ₱14,867.50).

1. Paano Kalkulahin ang 13th-Month Pay Kung Mayroon Kang Absences Without Pay/Maternity Leave/Unpaid Leaves/Paid Leaves/Late Record?

Tandaan na ang iyong 13th-month pay ay hindi isang fixed amount na katumbas ng 1/12 ng iyong monthly basic pay. Ito ay kinakalkula batay sa aktwal na bilang ng araw na iyong pinagtrabahuhan, kasama na ang mga leaves with pay.

Halimbawa, ipakita natin ang sample computation ng 13th-month pay mula sa National Wages and Productivity Commission. Ito ay isang senaryo kung saan ang isang empleyado ay walang absences, may leaves pero with pay, may absences without pay, naka-maternity leave without pay, at na-late din. Ipagpalagay natin na ang kanyang sahod ay ₱16,000 kada buwan.

2. Paano Kalkulahin ang 13th-Month Pay Kung May Salary Increase o Salary Differential?

Ang salary increase ay isasaalang-alang sa pagkalkula ng 13th-month pay, basta’t ang karagdagang halaga ay ilalapat lamang sa unang buwan kung kailan nagsimula ang pagtaas ng sahod at sa mga sumunod na buwan.

Kaya, halimbawa, noong Nobyembre, nakatanggap ka ng salary increase na ₱1,000, ang iyong basic salary para sa Nobyembre at Disyembre ay magiging ₱17,000, ayon sa pagkakabanggit. Ang halagang ito ay idadagdag sa iyong total basic salary na kinita sa loob ng taon.

3. Paano Kalkulahin ang 13th-Month Pay para sa Mga Nag-resign o Separated/Terminated Employees?

Ang mga nag-resign o separated employees ay may karapatan pa rin sa 13th-month pay.

Ayon sa Sec. 6 ng Revised Guidelines on the Implementation of the 13th-Month Pay Law, kahit na ikaw ay nag-resign sa iyong trabaho o na-terminate, ikaw ay may karapatan sa 13th month’s pay na proporsyonal sa haba ng panahon na iyong pinagtrabahuhan sa loob ng taon, mula sa oras na nagsimula kang magtrabaho sa loob ng calendar year hanggang sa oras na ikaw ay nag-resign o na-terminate sa serbisyo.

Halimbawa, nagtrabaho ka lamang mula Enero hanggang Setyembre. Ang iyong basic income sa nasabing panahon ay pag-aadadahin at pagkatapos ay hahatiin sa 12. Ang halaga pagkatapos hatiin ay ang iyong proporsyonal na 13th-month pay.

4. Paano Kalkulahin ang 13th-Month Pay para sa AWOL Employees o Employees With Indefinite Leave?

Ang mga AWOL employees at yung mga nasa indefinite leave ay may karapatan sa 13th-month pay basta’t ang mga empleyadong ito ay nakapagtrabaho ng hindi bababa sa isang buwan sa loob ng isang calendar year.

Halimbawa, kung ikaw ay nagtrabaho ng tatlong buwan at pagkatapos ay nag-indefinite leave, ikaw ay may karapatan sa prorated 13th-month pay.

Kailan Ibinibigay ang 13th-Month Pay?

Ayon sa batas, ang 13th-month pay ay dapat ibinabayad hindi lalampas ng December 24 ng bawat taon. Subalit, maaaring magbigay ang employer ng kalahati (½) ng 13th-month pay bago magbukas ang regular school year at ang natitirang kalahati ay ibibigay on or before December 24 ng bawat taon.

Sa karamihan ng mga kumpanya, hinahati ang pagbabayad ng 13th-month pay sa dalawa – ang una ay ibinibigay mga bandang Hunyo at ang isa naman ay sa Disyembre.

Maaari bang I-hold ng Employer ang Iyong 13th-Month Pay?

Hindi maaaring i-hold, i-defer, o i-postpone ng employer ang pagkakaloob ng 13th-month pay maliban na lang kung ang negosyo ay financially struggling at parehong pumayag ang dalawang partido na i-postpone ang 13th-month pay o ibigay ito sa pamamagitan ng installments. Ayon kay Labor Secretary Silvestre Bello III, maaaring makipag-usap ang mga kumpanya sa kanilang mga empleyado, lalo na kung sila’y unionized, para makita kung pumapayag ang huli na ipagpaliban ang pag-release ng 13th-month pay o pumili ng prorated payment. Basta’t parehong pumayag ang dalawang partido, ang schedule ng pag-release ng 13th-month pay ay maaaring i-adjust ayon sa napagkasunduan.

Nag-aalok ba ang Pamahalaang Pilipino ng Financial Assistance sa mga Employer na Nahihirapang Magbayad ng 13th-Month Pay?

Oo. Ang pamahalaang Pilipino, sa pamamagitan ng micro-financing arm nito na Small Business Corporation (SB Corp.), ay nag-aalok ng soft loans (i.e., loans na walang interes) para matulungan ang maliliit na negosyo na maibigay ang mandatory 13th-month pay sa kanilang mga empleyado on time.

Noong 2021, halimbawa, ang eligible businesses ay ang micro at small enterprises (na may 20 empleyado o mas kaunti) na kasama sa listahan ng DOLE ng mga kumpanya na nakinabang sa flexible work arrangements noong COVID-19 pandemic (mula March 20, 2020, hanggang October 15, 2021). Para matulungan ang mas maraming struggling businesses, eventually ay pinalawak ang coverage mula 20 empleyado hanggang sa maximum na 40 empleyado kada kumpanya.

Isang total ng ₱500 million ang inilaan para sa loan program, at ang qualified businesses ay maaaring makakuha ng standard amount na ₱12,000 per employee para sa total loan na nasa pagitan ng ₱50,000 at ₱200,000.

Para mag-apply, kailangan lang ipresenta ng eligible businesses ang kanilang mayor’s permit (para sa loans na mas mataas sa ₱50,000) o barangay business permit (para sa loans hanggang ₱50,000). Pagkatapos mag-file ng SB Corp. application form online, ang loan ay ipo-process sa loob ng 7 hanggang 10 araw. Ang loan ay walang interes at payable sa loob ng 12 buwan na may 3-month grace period.

Mga Tips at Babala

• Para sa mga empleyado, siguraduhing tama ang pagkakakwenta ng iyong 13th-month pay sa pamamagitan ng pag-unawa kung ano ang bumubuo sa iyong basic pay at ang mga kasama at hindi kasama dito. Dapat alam ito ng iyong HR, at maaari mong ipalagay na tama ang pagkakakwenta, ngunit walang masama kung ikaw ay mag-double check.
• Ang 13th-month pay ay dapat ibinabayad sa cash at hindi in kind. Kaya hindi pwedeng magbigay ang iyong employer ng vouchers, free membership sa gym, Christmas food basket, free hotel accommodation, freebies, at iba pa, bilang kapalit ng cash.
• Ang mga benepisyo sa anyo ng pagkain at year-end rewards para sa loyalty at service ay hindi tamang kapalit para sa 13th-month pay.

Mga Madalas Itanong

1. May karapatan ba sa 13th-month pay ang mga yaya at house helpers?

Oo. Ang “Domestic Workers Act” o ang “Batas Kasambahay” at ang mga Implementing Rules and Regulations nito ay nagtatakda na ang mga kasambahay, kahit live-in o live-out arrangement, ay may karapatan sa mga benepisyo sa ilalim ng batas tulad ng 13th-month pay.

Ang “kasambahay” ayon sa batas ay kinabibilangan ngunit hindi limitado sa:

• General househelp
• Yaya
• Cook
• Gardener
• Laundry person
• O sinumang regular na gumaganap ng domestic work sa isang household sa occupational basis.

Subalit, ang mga sumusunod ay HINDI sakop ng batas:

• Service providers
• Family drivers
• Mga bata sa ilalim ng foster family arrangement
• At iba pang tao na paminsan-minsan o sporadically lang gumaganap ng trabaho at hindi sa occupational basis.

Ang mga family drivers ay hindi entitled sa 13th-month pay, maliban na lang kung sila ay nakalista bilang empleyado ng iyong kumpanya o negosyo. Iba rin sila sa mga driver at konduktor ng public utility buses na ngayon ay required na tumanggap ng mga benepisyo kabilang ang 13th-month pay sa ilalim ng bagong DOLE Order.

2. May karapatan ba sa 13th-month pay ang gardener ko na pumapasok ng dalawang beses sa isang linggo?

Oo. Sa ilalim ng “Domestic Workers Act” o “Batas Kasambahay,” ang gardener ay kasama sa depinisyon ng “kasambahay.” Ang nasabing batas ay nagtatakda na ang mga “kasambahay” ay entitled na tumanggap ng 13th-month pay.

Kahit na ang iyong gardener ay pumapasok lang ng dalawang beses sa isang linggo, lumalabas na siya ay regular na gumaganap ng trabaho sa iyong household; kaya naman siya ay pasok sa depinisyon ng “kasambahay.”

3. May karapatan ba sa 13th-month pay ang mga empleyado ng gobyerno?

Ang mga empleyado ng gobyerno ay hindi entitled sa 13th-month pay na tinutukoy sa ilalim ng P.D. 851. Ang IRR (Sec. 3 [b]) ay malinaw na hindi kasama ang mga empleyado ng gobyerno.

Bukod pa rito, ang mga empleyado ng Government-Owned and Controlled Corporations (GOCCs) ay hindi entitled sa 13th-month benefits maliban na lang kung ang korporasyon ay kumikilos bilang isang private government subsidiary.

Gayunpaman, sa ilalim ng Sec.8 ng Republic Act No. 11466 o ang “Salary Standardization Law of 2019,” ang mga empleyado ng gobyerno ay may karapatan sa sumusunod:

• Mid-Year Bonus na katumbas ng isang (1) buwang basic salary as of May 15 ng isang taon. Ang empleyado ay dapat may rendered na hindi bababa sa apat (4) na buwan ng satisfactory service at nananatili sa serbisyo as of May 15. Ang Mid-Year bonus ay ibinibigay hindi lalampas ng May 15 ng bawat taon;
• Year-End Bonus, na katumbas ng isang (1) buwan ng sahod, tuwing Nobyembre. Ito ay itinuturing na katumbas ng 13th-month pay na ibinibigay sa mga empleyado sa private sector;
• Cash Gift na nagkakahalaga ng Limang Libong Piso (₱5,000) ay ibinibigay din tuwing Nobyembre ng bawat taon.

Sa kabuuan, kahit na magkaiba ang enabling laws at ang terminong ginamit, ang mga empleyado ng gobyerno ay entitled sa hanggang 14th-Month Pay kasama ang cash gift.

Sa kabilang banda, ang mga contractual at Job Order na empleyado ng gobyerno ay maaaring entitled sa 13th-month pay sa hinaharap. Kung maipapasa, ang Senate Bill 1528 ay magbibigay sa mga empleyadong ito ng parehong 13th-month benefits tulad ng sa mga regular na empleyado.

4. May karapatan ba sa 13th-month pay ang mga seafarers?

Hindi, ang mga seafarers ay hindi entitled sa 13th-month pay. Sa isang kaso, ang Supreme Court ay nagpahayag na ang mga seafarers ay itinuturing na contractual employees na sakop ng Rules and Regulations ng Philippine Overseas and Employment Administration (POEA).

Ang employment ay batay sa isang kontrata na may fixed period at may fixed compensation at benefits. Ang standard employment contract ng POEA para sa mga seafarers ay hindi naglalaman ng probisyon para sa pagbabayad ng 13th-month pay.

Mula sa P.D. 851, ang batas ay tumutukoy sa mga land-based workers, hindi sa mga seafarers na kumikita ng higit pa kaysa sa domestic land-based workers.

5. May karapatan ba sa 13th-month pay ang mga private school teachers?

Oo, ang mga private school teachers ay entitled sa 13th-month pay. Ang Sec 5 (c) ng Revised Guidelines on the Implementation of the 13th-Month Pay Law ay malinaw na nagtatakda na ang mga private school teachers, kabilang ang faculty members ng universities at colleges, ay entitled na tumanggap ng 13th-month pay, anuman ang bilang ng buwan na sila ay nagtuturo o binabayaran sa loob ng isang taon. Subalit, ang guro ay dapat may rendered na serbisyo ng hindi bababa sa isang (1) buwan sa loob ng isang taon.

6. May karapatan ba sa 13th-month pay ang mga drivers?

Ang mga drivers na nasa ilalim ng “boundary system” ay HINDI entitled sa 13th-month pay. Ayon sa Revised Guidelines on the Implementation of the 13th-Month Pay Law, exempted sa coverage ng batas ang mga employers na nagbabayad sa kanilang mga empleyado sa pamamagitan ng “boundary system.”

Sa “boundary system,” ang driver ay hindi tumatanggap ng fixed salary; sa halip, siya ay nagmamaneho ng sasakyan at sa bawat biyahe, kinakailangan niyang mag-remit ng “boundary.” Anuman ang sobra, ito ang itinuturing niyang kita. Ito ang karaniwang sistema para sa mga public utility jeepneys at taxis.

Ang mga family drivers ay hindi rin entitled sa 13th-month pay dahil hindi sila sakop ng Labor Code, ng Kasambahay Law, at ng P.D. 851 o ang 13th-Month Pay Law. Tandaan na iba ang family drivers sa mga drivers na nakalista bilang empleyado ng isang kumpanya o negosyo.

Subalit, iba ang patakaran para sa mga drivers at conductors na nagtatrabaho sa industriya ng public utility bus transport. Para masiguro ang kaligtasan sa daan, naglabas ang DOLE ng isang Order na effectively nag-a-abolish sa “boundary system” at nagtatakda ng part-fixed at part-performance wage system para sa mga bus drivers at conductors at nag-uutos ng pagbabayad ng minimum benefits na required sa ilalim ng batas tulad ng holiday pay, rest day, overtime pay, night shift pay, paid service incentive leave, at 13th-month pay, at iba pa.

Dahil sa nasabing DOLE Order, ang mga bus drivers at conductors ay ngayon ay entitled na sa 13th-month pay.

7. May karapatan ba sa 13th-month pay ang mga empleyado na may dalawa o higit pang employers?

Oo, ang mga empleyado na may multiple employers ay entitled sa 13th-month pay mula sa lahat ng kanilang mga employers.

Malinaw sa Revised Guidelines on the Implementation of the 13th-Month Pay Law na ang mga may multiple employers (halimbawa, ikaw ay isang government employee pero nagtatrabaho rin part-time sa isang private company kasama na ang isang private educational institution; o ikaw ay isang empleyado na nagtatrabaho sa dalawa o higit pang private companies, kahit full-time o part-time) ay entitled din sa 13th-month pay mula sa lahat ng kanilang private employers, anuman ang kanilang total earnings mula sa bawat isa o lahat ng mga employers na ito.

8. May karapatan ba ako sa 13th-month pay kung ako ay binabayaran sa commission basis?

Sa pangkalahatan, ang isang tao na purely binabayaran sa commission basis ay hindi entitled sa 13th-month pay. Ito ay nakasaad sa Revised Guidelines on the 13th-Month Pay Law, na nagsasabing ang mga employers na nagbabayad sa kanilang mga empleyado sa commission basis ay exempted sa coverage ng batas.

Subalit, kung ikaw ay binabayaran ng guaranteed fixed salary plus commission, ikaw ay entitled na tumanggap ng 13th-month pay. Sa ganitong sitwasyon, dapat bang ituring ang commission bilang bahagi ng iyong basic salary, at kasama sa pagkalkula ng iyong 13th-month pay?

Sa isang kaso, ang Supreme Court ay nagpasya na tanging ang guaranteed fixed salary lamang ang dapat ituring na “basic salary” para sa pagkalkula ng 13th-month pay. Ang commission, na ibinibigay para sa extra efforts sa paggawa ng sales o iba pang transactions, ay itinuturing na additional pay, na hindi parte ng basic salary.

9. May karapatan ba sa 13th-month pay ang mga workers na nagtatrabaho sa piece-rate o “pakyaw”?

Oo, sila ay entitled sa 13th-month pay ayon sa IRR, na malinaw na nagsasabing ang mga workers na binabayaran sa piece rate ay entitled sa 13th-month pay.

Ang mga piece-rate workers ay binabayaran ng standard amount para sa bawat piraso o unit ng trabaho na ginawa na more or less regularly replicated nang hindi binibilang ang oras na ginugol sa paggawa ng output. Sa isang kaso, ang Supreme Court ay nagpasya na kahit ang mode ng compensation ng workers ay hindi fixed kundi “per piece basis,” ang status at nature ng kanilang employment ay bilang regular employees dahil sa tatlong dahilan:

• Ang nature ng trabaho ng mga workers na repacking ng snack food ay kinakailangan o desirable sa usual business ng employer na engaged sa manufacturing at selling ng food products;
• Ang mga workers ay nagtatrabaho para sa employer buong taon at hindi dependent sa isang partikular na project o season;
• Ang haba ng panahon na nagtrabaho ang mga workers para sa employer.

10. Nakakatanggap ba ng 13th-month pay ang mga freelancers sa Pilipinas?

Hindi. Kung ikaw ay hired bilang isang freelancer o independent contractor, walang obligasyon sa ilalim ng batas para sa hiring party na magbigay sa iyo ng 13th-month pay.

Ang freelancer ay tinukoy bilang “any natural or entity composed of no more than one natural person, whether incorporated under the Securities and Exchange Commission (SEC), registered as a sole proprietorship under the Department of Trade and Industry (DTI), o registered as self-employed with the Bureau of Internal Revenue (BIR), na hired o retained bilang isang independent contractor ng hiring party para magbigay ng services kapalit ng compensation.”

Ang isang freelancer o independent contractor ay hired para gawin ang isang tiyak na task para sa isang fixed amount. Sa ilalim ng Revised Guidelines on the Implementation of the 13th-Month Pay Law, hindi required ang employer na magbayad ng 13th-month pay sa ganitong uri ng worker.

11. May karapatan ba sa 13th-month pay ang mga contractual employees?

Oo, ang mga contractual employees ay entitled na tumanggap ng 13th-month pay. Ang mga contractual o contractor’s employees ay tumutukoy sa mga taong employed ng isang contractor para gumanap o kumpletuhin ang isang trabaho o serbisyo sa ilalim ng isang Service Agreement. Ito ay maaaring para sa isang tiyak o predetermined na panahon. Karaniwang halimbawa ng contractual employees ay yung mga nasa security at janitorial industry.

Ang mga karapatan ng contractual employees ay ngayon ay ganap na protektado sa ilalim ng batas. Ayon sa DOLE Department Order, ang lahat ng contractor’s employees, kahit na sila ay deployed o assigned bilang reliever, seasonal, week-ender, temporary, o promo jobbers ay entitled sa lahat ng rights at privileges na ibinibigay sa ilalim ng Labor Code kasama na ang 13th-month pay.

12. May karapatan ba sa 13th-month pay ang mga project-based employees?

Oo, sila ay entitled sa 13th-month pay. Ang mga project employees ay yung mga hired para sa isang specific project at ang duration ng employment ay natatapos kapag nakumpleto na ang project. Ang employment ay para sa isang specific undertaking, na ang completion o termination ay natukoy na sa oras ng pag-engage ng employee.

Ang pinaka-karaniwang halimbawa ng project employees ay yung mga nagtatrabaho sa construction industry. Sila ay employed in connection sa isang partikular na construction project o phase at ang kanilang employment ay co-terminus sa bawat project o phase ng project kung saan sila ay assigned.

Ayon sa DOLE Department Order, sa panahon ng kanilang employment, ang mga uri ng employees na ito ay entitled sa statutory benefits na kasama ang 13th-month pay.

13. May karapatan ba sa 13th-month pay ang mga probationary employees?

Oo, ang mga probationary employees ay entitled sa 13th-month pay basta sila ay nakapagtrabaho ng hindi bababa sa isang buwan.

Ang probationary employment, kumpara sa regular employment, ay nangangahulugan na ang employee ay dadaan sa isang probationary period na hindi lalampas sa anim (6) na buwan mula sa araw na siya ay nagsimulang magtrabaho.

Sa isang apprenticeship agreement, ang anim na buwang panahon ay maaaring palawigin batay sa kasunduan ng mga partido. Ang serbisyo ng isang employee na nasa probation ay maaaring terminated para sa isang just cause o kung siya ay hindi pumasa bilang isang regular employee (halimbawa, ang probationary employee ay hindi nakamit ang standard na itinakda ng employer).

Ang isang employee na pinayagang magtrabaho pagkatapos ng probationary period ay ituturing na isang regular employee. Kung ang probationary employee ay terminated para sa mga nabanggit na dahilan, siya ay entitled pa rin sa 13th-month pay, na ang halaga ay prorated.

14. May karapatan ba sa 13th-month pay ang mga consultants?

Sa pangkalahatan, ang mga consultants ay hindi entitled sa 13th-month pay dahil hindi sila itinuturing na rank-and-file employees.

Sa consulting services, ang mga consultants ay hired para sa kanilang technical at professional expertise upang mag-render ng technical services o special studies, tulad ng advisory at review services, pre-investment o feasibility studies, design, atbp.

Subalit, sa isang kaso, ang isang consultant ay binigyan ng benefits kasama na ang 13th-month pay dahil siya ay itinuring na regular employee ng kumpanya. Bagama’t siya ay hired bilang consultant at itinalaga bilang Consultant-Engineer, ang paglalarawan ng kanyang mga tungkulin ay katulad ng sa isang ordinaryong technical staff employee.

Ang Supreme Court ay nagpasya na ang terminong ‘consultant’ ay higit pa sa nomenclature dahil siya ay required sa ilalim ng kontrata na sumunod sa regular office hours. Samakatuwid, hindi ito tumutukoy sa pag-hire ng isang simpleng ‘consultant’ na inaasahang mag-render ng part-time service sa principal employer.

Gayunpaman, kung ikaw ay isang consultant sa ilalim ng isang government contract, malamang na makatanggap ka ng 13th-month benefit kung maipapasa ang Senate Bill. Ang bill na ito ay magbibigay sa mga Contractual at Job Order government employees, kasama na ang mga consultants, ng 13th-month pay.

15. Taxable ba ang 13th-month pay sa ilalim ng TRAIN law?

Depende ito. Sa ilalim ng TRAIN Law, ang 13th-month pay at iba pang benefits na natanggap ng isang employee na hindi lalampas sa ₱90,000 ay hindi kasama sa computation ng gross income, at samakatuwid, exempted sa taxation. Kaya, kung ikaw ay tumanggap ng 13th-month pay na higit sa ₱90,000, ang sobra sa nasabing halaga ay kasama sa iyong gross income at magiging taxable.

16. Pareho ba ang 13th-month pay at Christmas bonus?

Hindi. Ang pangunahing pagkakaiba ng 13th-month pay at Christmas bonus ay ang huli ay hindi mandatory, samantalang ang una ay mandatory na ibigay sa mga empleyado. Hindi pareho ang dalawa.

Ang 13th-month pay ay isang karapatang hinihingi. Ang mga employers ay required ng batas na ibigay ito sa kanilang qualified employees. Ang Christmas bonus, sa kabilang banda, ay ibinibigay bilang isang premium para sa magandang performance o simpleng kagandahang-loob o benevolence ng employer. Ito ay maaaring ibigay o hindi sa mga empleyado.

Kaya, kung ang iyong employer ay tinatawag ang 13th-month pay bilang “Christmas bonus”, ito ay hindi tama at nakakalito.

17. May mga employers ba na exempted sa pagbibigay ng 13th-month pay?

Oo, may tiyak na mga employers na exempted sa pagbibigay ng 13th-month pay. Sa ilalim ng P.D. 851 at ang Revised IRR nito, ang sumusunod na mga employers ay exempted sa pagbibigay ng 13th-month pay:

• Ang Gobyerno at anumang political subdivisions nito, kasama ang government-owned and controlled corporations (maliban sa mga nag-o-operate bilang private subsidiaries ng gobyerno). Ang sahod at mga benepisyo ng government employees ay saklaw ng ibang batas;
• Mga employers na nagbabayad na sa kanilang mga empleyado ng 13th-month pay o higit pa sa isang calendar year o katumbas nito. Halimbawa, kung ang isang employer ay nagbibigay na ng Christmas bonuses, mid-year bonuses, cash bonuses, at iba pang payments na hindi bababa sa /12 ng basic salary, hindi na required ang employer na magbayad ng 13th-month pay;
• Mga employers ng mga taong binabayaran purely sa commission, boundary, o task basis, at yung mga binabayaran ng fixed amount para sa pagganap ng specific work, anuman ang oras na ginugol sa pagganap ng task.

18. Ano ang mangyayari kung tumanggi ang aking employer na magbayad ng 13th-month pay?

Maaari kang mag-file ng reklamo laban sa iyong employer sa Regional Arbitration Branch ng Department of Labor and Employment na may jurisdiction sa iyong workplace, dahil sa paglabag sa P.D. 851.

Ang hindi pagbabayad ng 13th-month pay ay itinuturing na isang money claim case. Ang mga employers na mapapatunayang lumabag sa batas ay papatawan ng kaukulang penalty kasama na ang damages.

Kinakailangan ang mga employers na magsumite ng Proof of Compliance ng P.D 851 sa pinakamalapit na Regional Office ng DOLE hindi lalampas sa 15 January ng bawat taon.

19. Pwede ba akong humiling ng deferment o exemption sa pagbabayad ng 13th-month pay?

Ayon sa DOLE Labor Advisory No. 23, Series of 2023, hindi pinapayagan ang mga employers na humiling ng deferment o exemption sa pagbabayad ng 13th-month pay.