Kung nag-invest ka sa mga stocks, malaki ang posibilidad na nakaharap ka na sa tinatawag na capital gains tax. Sa gabay na ito, matututunan mo kung ano ang (at kung ano ang hindi) sakop ng capital gains tax pati na rin ang mga hakbang kung paano ito kalkulahin, ifile, at bayaran.
Disclaimer: Ang artikulong ito ay para lamang sa pangkalahatang impormasyon at hindi dapat ituring na pamalit sa propesyonal na payo.
Table of Contents
Ano ang Capital Gains Tax?
Ang Capital Gains Tax ay isang buwis na ipinapataw sa mga capital gains, na maaaring maidepina bilang isang pagtaas sa yaman dahil sa mga kadahilanan na hindi kaugnay sa trabaho, negosyo o propesyon.
Anong mga Asset ang Sakop ng Capital Gains Tax?
Mayroong dalawang pinagmumulan ng capital gains tax (CGT) sa Pilipinas:
1. Pagbebenta ng mga share ng stock ng isang Domestic Corporation (DC) na HINDI ipinagbibili sa pamamagitan ng lokal na stock exchange
Itinuturing na capital assets: ibig sabihin, lahat ng stocks at securities na hawak ng mga taxpayer maliban sa mga dealer ng securities.
Hindi naaangkop: ang Capital Gains Tax ay hindi nalalapat kung ang pagbebenta ng mga share ng stock ay ginawa ng:
- Isang dealer ng securities;
- Investor sa mga share ng stock sa isang mutual fund company; at
- Ibang mga tao na exempted sa ilalim ng espesyal na batas.
Tax Rate: 15% ng tax base kung ang nagbebenta ay isang domestic corporation o isang indibidwal. 5% at 10% kung ang nagbebenta ay isang dayuhang korporasyon.
Tax base: ito ay ang netong capital gain, na siyang sobra sa presyo ng pagbebenta/fair market value (minus ang cost to sell) kumpara sa cost ng mga share.
Pagtukoy ng cost/fair market value: ang halaga ng mga share ng stock sa oras ng pagbebenta ay magiging fair market value. Sa pagtukoy ng halaga ng mga share, gagamitin ang Adjusted Net Asset Method kung saan lahat ng ari-arian at mga obligasyon ay ina-adjust sa fair market values. Ang neto ng mga adjusted assets minus ang halaga ng mga obligasyon ay ang nagpapahiwatig na halaga ng equity.
Ang appraised value ng real property sa oras ng pagbebenta ay magiging mas mataas sa:
- Fair market value na tinukoy ng Commissioner, o
- Fair market value na ipinakita sa iskedyul ng mga halaga na itinakda ng mga Provincial at City Assessors, o
- Fair market value na tinukoy ng Independent Appraiser.
Ang pagbebenta ng stock options ay itinuturing na pagbebenta ng stock ng isang DC na hindi ipinagbibili sa pamamagitan ng lokal na stock exchange.
Mga share na nakalista o ipinagbibili sa pamamagitan ng stock exchange: kung ang mga share ay ibinenta sa pamamagitan ng stock exchange, ito ay hindi sakop ng CGT ngunit sa Stock Transaction Tax na ½ ng 1% ng presyo ng pagbebenta. Ang buwis na ito ang nagiging final tax sa ganitong pagbebenta dahil nagbibigay ang Tax Code na ang parehong ay exempted mula sa income tax.
Kaya, anumang gain na nagmula sa ganitong disposition ay hindi na isasama sa gross income ng taxpayer na sakop ng regular/graduated income tax.
Gayunpaman, kung ang mga share, bagaman nakalista sa stock exchange, ay ibinebenta over-the-counter, o direkta sa bumibili, at hindi sa pamamagitan ng stock exchange, ito ay magiging sakop pa rin ng CGT.
Hindi sakop ng Capital Gains Tax sa mga stock:
- Ang pagbebenta ay ginawa sa pamamagitan ng lokal na stock exchange;
- Ang mga share ng stock ay ng isang dayuhang korporasyon;
- Ang mga share ay HINDI itinuturing na capital assets (halimbawa, ang nagbebenta ay isang dealer ng securities);
- Ang pagbebenta ay nagresulta sa capital loss.
2. Pagbebenta ng real property na matatagpuan sa Pilipinas
Ang 6% na Capital Gains Tax ay ipinapataw sa presumed gain mula sa pagbebenta ng real property, batay sa gross selling price, ang BIR zonal valuation o ang assessed value ng ari-arian, alinman ang pinakamataas.
Tingnan ang RR 7-2003 upang matukoy kung ang isang partikular na real property ay isang capital asset o isang ordinaryong asset.
Para sa mga indibidwal, ang real property ay binubuo ng LAHAT ng mga real property na itinuturing na capital assets; samantalang, para sa mga domestic corporations, ang tanging real property na sakop ng capital gains tax ay mga LUPA at MGA GUSALI. Ibig sabihin, ang pagbebenta ng machinery, kahit na itinuturing na capital asset, ay magiging sakop ng regular corporate income tax.
Ang pagbebenta ng real property sa gobyerno o sa alinmang political subdivision o ahensya o GOCCs ay maaaring ituring na sakop ng capital gains tax o ordinary income tax, depende sa opsyon ng taxpayer.
Pagbebenta ng Pangunahing Tirahan
Ang pagbebenta ng pangunahing tirahan ng natural na mga tao, na ang mga kita ay ganap na ginamit sa pagbili o pagtatayo ng bagong pangunahing tirahan sa loob ng 18 na kalendaryong buwan mula sa petsa ng pagbebenta o disposition ay hindi sakop ng 6% CGT. Saklaw ng mga sumusunod na mga kinakailangan:
- Ang historical cost o adjusted basis ng real property na ibinebenta o na-dispose ay dinala sa bagong pangunahing tirahan;
- Ang exemption ay maaari lamang makuha ng isang beses bawat 10 taon;
- Ang BIR ay naabisuhan ng taxpayer sa loob ng 30 araw mula sa petsa ng pagbebenta o disposition ng kanyang intensyon na mag-avail ng tax exemption.
Kung walang ganap na paggamit ng mga kita, ang bahagi ng gain na presumed na nakuha mula sa pagbebenta o disposition ay magiging sakop ng 6% CGT, tulad ng sumusunod:
Taxable Amount = (Unutilized Portion/Gross Selling Price) x CGT Base*
*Ang CGT (capital gains tax) base ay ang mas mataas sa pagitan ng FMV (fair market value) at Selling Price.
Ang CGT kung gayon ay magiging 6% ng Taxable Amount na kinompute sa itaas.
Hindi Sakop ng Capital Gains Tax
- Ang real property na ibinebenta ay hindi itinuturing na capital asset (halimbawa, ginamit sa negosyo);
- Ang real property ay matatagpuan sa ibang bansa;
- Ang real property na ibinebenta ay ang pangunahing tirahan ng taxpayer, kung saan may ganap na paggamit ng mga kita at ang lahat ng mga naunang kinakailangan ay natugunan;
- Pagbebenta ng raw lands na ginagamit para sa socialized housing o sa ilalim ng RA 7279;
- Mga paglipat ng lupa sa ilalim ng Comprehensive agrarian reform law ng 1988;
- Ibinenta ng mga dayuhang korporasyon: (a) Ng Resident Foreign Corporations (RFC) = sakop ng 30% CIT sa mga gain; (b) Ng Non-resident Foreign Corporations (NRFC) = sakop ng 30% FWT sa mga gain.
Pagbebenta ng Real Property na HINDI Matatagpuan sa Pilipinas
Anuman ang klasipikasyon, ang gain na nagmula dito ng isang resident citizen ay magiging sakop ng ordinaryong income tax.
Sa kaso ng domestic corporations, ito ay magiging sakop ng RCIT o MCIT alinman ang naaangkop.
Sa kaso ng mga hindi residente o mga dayuhan at mga dayuhang korporasyon (kung residente man o hindi), ang gain mula sa pagbebenta ay exempted dahil hindi ito nagmula sa mga pinagkukunan sa loob ng Pilipinas.
Forced Sale ng Real Property: Ang katotohanan na ang pagbebenta ay hindi boluntaryo, halimbawa, mula sa isang court order ng foreclosure sale, ay hindi nakakaapekto sa klasipikasyon ng ari-arian sa mga kamay ng nagbebenta, alinman bilang isang capital asset o ordinaryong asset at kaya ay sakop ng mga patakaran na inilapat para dito.
Paano Mag-file ng Capital Gains Tax sa Pilipinas
I. Para sa Pagbebenta ng Stocks ng isang Domestic Corporation na Hindi Ipinagbibili sa Lokal na Stock Exchange
Tax Form – BIR Form 1707
Mga Documentary Requirements
a. Mandatory Requirements [dagdag na dalawang (2) photocopies ng bawat dokumento]
- Taxpayer Identification Number (TIN) ng Seller/s at Buyer/s;
- Duly Notarized Original Deed of Absolute Sale/Document of Transfer;
- Stock certificate;
- Proof of acquisition cost (hal. Deed of Sale: fair market value sa oras ng acquisition);
- Validated return at Original Official Receipt/Deposit Slip bilang patunay ng pagbabayad; para sa no payment return, kopya ng Acknowledgment Receipt ng return na na-file sa pamamagitan ng eBIRForms;
- Secretary’s Certificate o Board Resolution, na nag-aapruba ng sale/transfer ng shares of stocks at nagpapakita ng pangalan at posisyon ng authorized signatory sa Deed of Sale/Assignment kung ang seller/transferor ay isang korporasyon;
- Duly Notarized Special Power of Attorney (SPA) para sa transacting party kung ang lumagda ay hindi isa sa mga partido sa Deed of Transfer;
b. Additional Requirements, kung applicable [dagdag na dalawang (2) photocopies ng bawat dokumento]
- Para sa pag-claim ng expenses ng sale – Proof ng claimed deductions tulad ng official receipt at/o invoices;
- Para sa shares of stocks na hindi listed/not traded – Latest Audited Financial Statement ng issuing corporation na may kasamang computation ng book value per share;
- Para sa shares of stocks na listed/traded – Price index mula sa Philippine Stock Exchange (PSE)/latest FMV na nai-publish sa dyaryo sa oras ng transaksyon;
- Para sa club shares – Presyo na nai-publish sa dyaryo sa petsa ng transaksyon o pinakamalapit sa petsa ng transaksyon;
- Notarized Original Special Power of Attorney (SPA), kung ang taong nagta-transact/nagpo-process ng transfer ay hindi partido sa transaksyon;
- Certificate of Exemption/BIR Ruling na inisyu ng Commissioner of Internal Revenue o ng kanyang authorized representative, kung tax-exempt;
- Iba pang dokumento na maaaring hingin ng batas/rulings/regulations/etc.
Kailan at Saan Mag-file?
Ang BIR Form 1707 ay dapat isumite sa Revenue District Office (RDO) kung saan nakarehistro ang nagbebenta at dapat bayaran sa anumang Authorized Agent Bank (AAB) sa loob ng 30 araw mula sa sale, barter o exchange.
Maaari rin itong gawin sa pamamagitan ng eBIRForms at bayaran electronically.
II. Para sa Pagbebenta ng Real Property na Itinuturing na Capital Asset
Tax Form – BIR Form 1706
Mga Documentary Requirements
a. Mandatory Requirements [dagdag na dalawang (2) photocopies ng bawat dokumento]
- Taxpayer Identification Number (TIN) ng Seller/s at Buyer/s;
- Duly Notarized Original Deed of Absolute Sale/Deed of Transfer;
- Certified True Copy/ies ng Tax Declaration sa oras o pinakamalapit sa petsa ng transaksyon na inisyu ng Local Assessor’s Office para sa lupa at improvement;
- Certified True Copy/ies ng Original/Transfer/Condominium Certificate/s of Title (OCT/TCT/CCT);
- Sworn Declaration of No Improvement ng hindi bababa sa isa (1) sa mga transferees o Certificate of No Improvement na inisyu ng Assessor’s Office, kung applicable;
- Validated return at Original Official Receipt/Deposit Slip bilang patunay ng pagbabayad; para sa no payment return, kopya ng Acknowledgment Receipt ng return na na-file sa pamamagitan ng eBIRForms;
- Acknowledgment receipt ng proceeds ng sale mula sa seller;
- Secretary’s Certificate o Board Resolution, na nag-aapruba ng sale/transfer ng real property at nagpapakita ng pangalan at posisyon ng authorized signatory sa Deed of Sale/Assignment, kung ang seller/transferor ay isang korporasyon;
- Duly Notarized Original Special Power of Attorney (SPA) mula sa transacting party/ies kung ang lumagda ay hindi isa sa mga partido sa Deed of Transfer;
b. Para sa mga sales na ginawa sa nakaraang taon [dagdag na dalawang (2) photocopies ng bawat dokumento]
- Certified True Copy ng Deed of Sale/Assignment/Exchange; o
- Certification ng notarization na inisyu ng Clerk of Court ng City/Municipality o Regional Trial Court (RTC) o ng Office of the Executive Judge ng City/Municipality kung saan nakarehistro ang Notary Public; o
- Certification ng notarization mula sa National Archives Office.
c. Iba pang Additional Requirements, kung applicable [dagdag na dalawang (2) photocopies ng bawat dokumento]
- Duly Notarized Original Special Power of Attorney (SPA), kung ang taong nagta-transact/nagpo-process ng transfer ay hindi partido sa transaksyon;
- Certification mula sa Philippine Consulate kung ang dokumento ay ginawa sa ibang bansa;
- Location Plan/Vicinity map na inisyu ng Local Assessor’s Office kung ang zonal value ay hindi agad matukoy mula sa mga dokumentong isinumite;
- Certificate of Exemption/BIR Ruling na inisyu ng Commissioner of Internal Revenue o ng kanyang authorized representative, kung tax-exempt;
- Iba pang dokumento na maaaring hingin ng batas/rulings/regulations/etc.
Kailan at Saan Mag-file?
Ang BIR Form 1706 ay dapat isumite sa Revenue District Office (RDO) kung saan nakarehistro ang nagbebenta at dapat bayaran sa anumang Authorized Agent Bank (AAB) o Revenue Collection Officer (RCO) sa loob ng 30 araw mula sa sale, barter o exchange.
Maaari rin itong gawin sa pamamagitan ng eBIRForms at bayaran electronically.
Sa mga kaso kung saan may higit sa isang ari-arian, ang BIR ay lumikha rin ng isang “fast lane”.
“Para sa mga transaksyon na sakop ng isang (1) Deed of Sale/Exchange/Donation na kinasasangkutan ng isa (1) hanggang tatlo (3) na mga ari-arian, ang taxpayer ay maaaring mag-avail ng ‘fast lane’ alinsunod sa Revenue Memorandum Circular (RMC) No. 43-2018, na sinusugan ng RMC No. 107-2018. Ang mga pagbabayad na nagkakahalaga ng dalawampung libong piso (P 20,000.00) at pababa ay dapat bayaran ng cash habang ang mga pagbabayad na higit sa dalawampung libong piso (P 20,000.00) ay dapat gawin sa pamamagitan ng Manager’s Check o Cashier’s Check sa RCO ng RDO na may hurisdiksyon sa lugar kung saan matatagpuan ang ari-arian na ililipat.”
Mga Madalas Itanong
1. Bumili ako ng US stocks at isinara ang aking posisyon na may capital gain. Kailangan ko pa bang magbayad ng buwis at mag-file ng tax form?
Hindi. Ang tanging taxable earnings mula sa foreign stocks ay ang mga Dividends na aktwal na natanggap at Gains mula sa pagbebenta ng nasabing stock. Kaya hangga’t hindi ka tumanggap ng anumang dividends o nagbenta ng stock na may gain, hindi mo kailangang ideklara ang pareho sa iyong tax return.
