Paano Kumuha ng TIN at Magparehistro Bilang Self-Employed/Mixed-Income Individual Gamit ang BIR Form 1901

Ang BIR Form 1901 ay ang form na ginagamit ng mga self-employed at mixed-income individuals para magparehistro bago magsimula o habang nasa proseso ng kanilang negosyo, o kahit na buksan ang isang bagong sangay ng kanilang negosyo. Ito rin ang application form na ginagamit para sa pagpaparehistro ng mga estate at trust bago magbayad ng anumang buwis o mag-file ng estate tax return.

Sino ang Dapat Mag-File ng BIR Form 1901?

Ang mga sumusunod na taxpayer ay kinakailangang gamitin ang BIR Form 1901:

1. Mga Solong Negosyante, maging sila ay Pilipino o dayuhan (residente o hindi residente).
2. Mga Propesyunal na nagsasagawa ng kanilang propesyon.
3. Freelancers.
4. Mga Propesyunal o Empleyado na nagmamay-ari rin ng kanilang sariling negosyo.
5. Mga Empleyado na may iba pang regular na kita maliban sa sahod mula sa kanilang employer. Kasama dito ang mga home-based service provider sa mga dayuhang entidad at mga dealer ng cryptocurrency.
6. Estates, maging sila ay Pilipino o dayuhan.
7. Trusts, maging sila ay Pilipino o dayuhan.

Magkano ang Registration Fee?

Ang mga indibidwal na taxpayer na kinakailangang mag-file ng BIR Form 1901 ay dapat magbayad ng Php 500 na Annual Registration Fee (ARF), kasama ang Php 15 na documentary stamp tax (DST) at Php 15 na certification fee bago mag-January 31 taon-taon. Bagamat binabayaran ang ARF taon-taon, ang registration ay ginagawa lamang isang beses.

Paano Mag-File ng BIR Form 1901 bilang Self-Employed o Mixed-Income Individual

Saan Magparehistro

Magparehistro sa RDO (Revenue District Office) na may hurisdiksyon sa lugar ng negosyo (head office o branch office). Ang mga taong nagsasagawa ng kanilang negosyo sa iba’t ibang lokasyon, tulad ng mga mobile store operators, ay dapat magparehistro sa RDO na may hurisdiksyon sa kanilang lugar ng tirahan.

Basic na mga Kinakailangan para sa Paggamit ng BIR Form 1901

1. Dalawang kopya ng BIR Form 1901 na may tama at kumpletong impormasyon.
2. Birth certificate, community tax certificate, o anumang valid ID (tulad ng passport at driver’s license) na nagpapakita ng pangalan, petsa ng kapanganakan, at address ng aplikante.
3. Para sa mga solong negosyante: Photocopy ng Mayor’s Permit (o kopya ng application form para sa Mayor’s Permit kung ito ay kasalukuyang ini-process) o DTI Certificate of Business Name Registration.
4. Para sa mga propesyunal: Professional Tax Receipt o Occupational Tax Receipt mula sa LGU (Local Government Unit).
5. Para sa mga may umiiral na personal TIN na nagpaparehistro ng kanilang negosyo: Proof of Payment ng Annual Registration Fee (ARF).
   • Kung hindi pa nababayaran ang ARF: Dalawang kopya ng tama at kumpletong BIR Form 0605 (Payment Form).
6. Accomplished BIR Form 1906 (Application for Authority to Print Receipts and Invoices).
7. Malinis na halimbawa ng principal receipts o invoices.
8. Barangay clearance.
9. Referral mula sa Presidente (para sa mga residente at may-ari ng bahay sa loob ng mga subdivision).

Karagdagang mga Kinakailangan (kung Kailangan)

• Para sa awtorisadong kinatawan na nagtutuloy para sa taxpayer: Special Power of Attorney (SPA) at valid ID ng kinatawan.
• Para sa mga negosyong may prangkisa (franchise businesses): Mga dokumento ng prangkisa (tulad ng Certificate of Public Convenience para sa mga operator ng transport network services tulad ng Grab).
• Para sa mga Barangay Micro Business Enterprises (BMBE)-registered entities: Certificate of Authority.
• Para sa mga negosyong akreditado ng PEZA/BCDA/SBMA (Philippine Economic Zone Authority/Bases Conversion and Development Authority/Subic Bay Metropolitan Authority): Proof of Registration/Permit to Operate.

Hakbang sa Paggamit ng BIR Form 1901 para sa mga self-employed at mixed-income individuals

1. I-submit ang lahat ng mga kinakailangang dokumento sa New Business Registrant Counter ng RDO.
   • Ang registration officer ay magche-check kung kumpleto ang iyong mga form at mga supporting document. Asahan na itatanong sayo ang ilang mga tanong na magtutukoy kung tama ang iyong uri bilang taxpayer at para kalkulahin ang penalty fee sakaling late ang iyong registration.
   • Iche-check din ang iyong impormasyon sa BIR database para malaman kung meron ka nang TIN. Kung wala pa, ia-encode ng officer ang iyong data, bubuo ng iyong TIN, at isusulat ito sa BIR Form 0605 para sa ARF payment.
   • Gayunpaman, kung meron ka nang umiiral na TIN, hindi ka bibigyan ng bagong TIN. Iu-update lamang ng officer ang iyong taxpayer records gamit ang mga dokumento na iyong ibinigay.
2. Bayaran ang mga fees.
   • Pumunta sa authorized agent bank ng RDO at magbayad ng registration fee. Hintayin na maglabas ang teller ng official receipt kasama ang machine-validated BIR Form 0605.
   • Kung may umiiral ka nang TIN, mas makakatipid ka sa oras sa pamamagitan ng pagbabayad ng ARF bago magparehistro sa BIR. Punan lamang ang BIR Form 0605 at bayaran gamit ang AAB (authorized agent bank), online banking facility ng bangko, o GCash.
3. Dumalo sa briefing para sa mga taxpayer.
   • Sumali sa briefing para sa mga bagong negosyanteng nagpaparehistro. Ang briefing ay magbibigay sa iyo ng impormasyon tungkol sa iyong mga karapatan at obligasyon bilang taxpayer. Kinakailangan ang pagdalo sa briefing bago ma-issue ang BIR Form 2303 at iba pang registration papers.
4. Tanggapin ang iyong mga dokumento ng BIR registration.
   • Matapos ang briefing, bumalik sa registration officer para kunin ang mga sumusunod na dokumento ng iyong registration:
   • BIR Form 2303 (Certificate of Registration)
   • “Ask for a Receipt” Notice (ARN)
   • Authority to Print (ATP)
   • BIR-printed receipt/invoice (kung kailangan)
   • eReceipt bilang patunay ng pagbabayad

Ano ang Gagawin Pagkatapos ng BIR Registration?

Ipakita ang iyong BIR Certificate of Registration, kasama ang “Ask for a Receipt” Notice, sa isang nakikitang lugar sa iyong opisina o lugar ng negosyo. Maaari mo rin gamitin ang BIR Form 2303 bilang reference guide para sa mga tax return na iyong dapat ifile, mga buwis na kailangan mong bayaran, at ang mga deadlines para dito.

Kung kailangan, dapat kang maglabas ng resibo o resibo para sa bawat kagyat na kita na tumatanggap ng halagang higit sa Php 1001.

Kailangan mo rin mag-imbak ng mga libro ng accounts at magsumite ng taunang account information return o financial statements. Gayunpaman, kung ang iyong gross annual sales o kita ay mas mataas sa Php 3,000,000, ang iyong mga libro ng accounts ay dapat suriin at tsekahin taun-taon ng mga independent Certified Public Accountants, at ang kanilang income tax returns ay dapat may kasamang isang tama at kumpletong Account Information Form (AIF).

Bago ito, kailangan mong mag-apply para sa registration ng mga libro ng accounts sa RDO kung saan nakarehistro ang iyong negosyo. I-presenta ang iyong journal, ledger, o anumang ekwivalent na mga libro ng accounts para ma-stampahan ito sa parehong RDO.

Paano Mag-File ng BIR Form 1901 para sa Estates at Trusts

Saan Magparehistro

• Para sa estate: RDO na may hurisdiksyon sa lugar ng residence ng yumaong tao sa oras ng kamatayan o RDO kung saan nakarehistro ang tagapamahala o executor (sa mga dayuhang yumaong tao).
• Para sa trust: RDO na may hurisdiksyon sa rehistradong address ng tagapamahala.

Basic na mga Kinakailangan

• Para sa estate na may judicial settlement: Photocopy ng death certificate ng yumaong tao.
• Para sa trust: Photocopy ng Trust Agreement.

Karagdagang mga Kinakailangan (kung Kailangan)

• Marriage certificate (para sa estate lamang).
• DTI Certificate of Business Name Registration (kung gagamitin ang pangalan ng negosyo).
• Certificate of Authority (para sa mga BMBE-registered entity).
• Proof of Registration/Permit to Operate (para sa mga negosyong akreditado ng PEZA/BCDA/SBMA).
• Mga dokumento ng prangkisa.

Proseso sa Pag-file ng BIR Form 1901 para sa mga estates at trusts

Ang pagpaparehistro sa BIR para sa mga estates at trusts ay simple. Ang pagkuha ng TIN ay nangangailangan lamang ng pagsusumite ng lahat ng mga kinakailangang dokumento sa itinakdang RDO at pagbabayad ng Php 500 na Annual Registration Fee (ARF) sa authorized agent bank ng RDO.

Ito ay mga hakbang at impormasyon na makakatulong sa mga self-employed, mixed-income individuals, estates, at trusts na magparehistro bilang taxpayer gamit ang BIR Form 1901. Huwag kalimutang sumunod sa mga alituntunin at magbayad ng mga kinakailangang buwis at bayarin upang mapanatili ang inyong legalidad bilang taxpayer sa BIR.