Ang birth certificate ay isa sa mga pinakamahalagang dokumento na ibinibigay ng gobyerno. Hindi lamang ito pangunahing patunay ng iyong pagkakakilanlan, ngunit ito rin ay mahigpit na kinakailangan para sa aplikasyon ng Philippine passport, pag-enroll sa paaralan, aplikasyon sa trabaho, at halos lahat ng mahahalagang transaksyon na iyong gagawin sa buhay.
Kaya’t tila nakakainis na dumaan sa proseso ng pag-aapply ng PSA birth certificate upang malaman na may maliit na kamalian pala dito, tulad ng maling pagkakasulat ng pangalan, maling petsa ng kapanganakan, o blurred na entries, sa iba pang mga kamalian na maaaring gawing walang halaga ang iyong birth certificate.
Ngunit depende sa uri ng correction na kailangan mo, maaari kang maghintay para sa isang proseso sa korte o magproseso ng correction nang walang mga komplikadong legal na proseso. Ang gabay na ito ay nagbibigay ng lahat ng impormasyon na kailangan mo upang itama ang mga kamalian sa iyong birth certificate nang walang mga komplikadong legal na aspeto.
Table of Contents
Paano Mag-apply para sa Birth Certificate Correction sa 4 Hakbang
Hakbang 1: Alamin Kung Anong Uri ng Birth Certificate Correction ang Kailangan Mo
Ang birth certificate correction ay dating komplikado dahil ito ay nangangailangan ng korte bago ito maiproseso. Subalit, may mga kamakailan-lamang na pagbabago na nagpapahintulot sa mga aplikante na magproseso ng ilang mga correction nang hindi kinakailangan ang proseso sa korte.
Upang matulungan ka na malaman kung kinakailangan mo ang korte o hindi, alamin natin ang dalawang pangunahing uri ng birth certificate correction:
Administrative Correction
Ang birth records ay kinokopya, sinusulat, at ini-transcribe ng mga tunay na tao, hindi robot. Kaya’t hindi ito karaniwan na mayroong mga pagkukulang o kamalian sa mga clerical o typographical errors sa proseso ng paggawa ng birth certificate.
Halimbawa nito ay maling petsa ng kapanganakan, kasarian, at pagkakasulat ng pangalan. Karaniwan, ang mga pagkakamaling ito ay hindi sinasadya at hindi ito may layunin na manggaya ng dokumento.
Kahit na ang mga birth certificate na may mga kamaliang tulad nito ay maaaring magdulot ng abala sa anumang aplikasyon mo, ang magandang balita ay mas madali itong maikokorekta.
Maaaring administratively itama ang birth certificates na may mga clerical o typographical errors (kaya’t tinawag na “administrative correction”). Ibig sabihin, hindi mo kailangang dumaan sa proseso sa korte para sa correction na ito. Sa halip, maaari mong i-file ang petisyon para sa correction nang direkta sa lokal na civil registrar kung saan inireport ang iyong kapanganakan.
Ang lokal na civil registry office, sa kabilang dako, ay magpo-proseso ng correction matapos suriin ang nasabing petisyon.
May apat na uri ng birth certificate correction na kasama sa kategoryang ito:
1. Pagbabago ng Unang Pangalan
- Ang unang pangalan na ginagamit ay iba sa unang pangalan sa birth certificate.
- Ang unang pangalan sa birth certificate ay nakasulat na “Baby Boy,” “Baby Girl,” “Boy,” o “Girl” at ang bata ay ipinanganak mula 1993 pataas.
2. Maliit na Kamalian sa Kasarian o Petsa ng Kapanganakan
- Maliit na kamalian sa petsa ng kapanganakan (araw o buwan).
- Maliit na kamalian sa kasarian.
3. Pag-aayos ng Clerical Error
- Maliit na kamalian sa pangalan (unang pangalan, gitnang pangalan, o apelyido).
- Maliit na kamalian sa apelyido ng ina na tama naman ang gitnang pangalan ng bata.
- Maliit na kamalian sa gitnang pangalan ng bata na tama naman ang apelyido ng ina.
- Maliit na kamalian sa pagkakasulat ng pangalan (unang pangalan, gitnang pangalan, o apelyido).
- Pinalitan ang gitnang pangalan at apelyido.
- Ginamit ang gitnang inisyal sa halip na buong apelyido.
- Maliit na kamalian sa kasarian (Muntinlupa Civil Registrar).
4. Supplemental Report
- Wala nangangalan (unang pangalan, gitnang pangalan, o apelyido) (kung lehitimo).
- Wala nang gitnang pangalan (kung hindi lehitimo at kinilala ng ama).
- Ang unang pangalan sa birth certificate ay nakasulat na “Baby Boy,” “Baby Girl,” “Boy,” o “Girl” at ang bata ay ipinanganak bago 1993.
- Wala ng “Jr.” o anumang iba pang suffix sa pangalan.
- Ang hindi lehitimong anak ay nais gamitin ang apelyido ng ama. Tandaan na itong correction na ito ay may kinalaman lamang sa apelyido. Ang pagbabago ng status para maging lehitimo ay nangangailangan ng proseso sa korte.
Bukod sa mga nabanggit, maari ring administratively itama ang iba pang mga pagkakamali sa encoding, tulad ng dalawang pinalitan na mga titik sa pangalan ng bata, nawawalang pantig sa apelyido, atbp.
Muling ipinapaalala na maaari lamang mag-file ng petisyon para sa correction sa lokal na civil registrar para sa birth certificates na may malalantad na clerical errors. Kung hindi ka sigurado kung saan kategorya nauugma ang iyong kaso, maaari kang makipag-ugnayan sa Philippine Statistics Authority sa mga sumusunod na paraan:
- Over the phone: Legal Department ng Philippine Statistics Authority sa +632-938-5273.
- Snail mail na may address kay Atty. Lourdines C. Dela Cruz, Director III, 4/F PSA-TAM Bldg., East Avenue, Quezon City, 1101.
Judicial Correction
Sa mga kaso kung saan ang correction sa birth certificate ay malalim at may malalim na epekto sa iyong legal o karapatan sa mana, kinakailangan ng korte.
Halimbawa, habang maaaring i-file ang correction para sa maling pagkakasulat ng pangalan sa lokal na civil registrar, hindi maaring ganap na proseso ito para sa pagbabago ng pangalan ng aplikante o ng mga magulang.
Ang mga malalalim na correction ay nangangailangan na i-file ang petisyon para sa correction ng entry sa Regional Trial Court (RTC) ng lalawigan kung saan matatagpuan ang lokal na civil registrar na may hawak sa iyong birth records.
Sa buod, ang mga sumusunod na mga kaso ay nangangailangan ng judicial proceedings para sa correction:
- Pagbabago ng citizenship/nasyonalidad.
- Maliit na kamalian sa taon ng kapanganakan/taon ng kapanganakan.
- Maliit na kamalian sa gitnang pangalan ng ina at anak sa birth certificate.
- Malalim na pagbabago sa mga pangalan ng mga magulang (ina, ama, o pareho).
- Pagbabago ng status ng bata (lehitimo o hindi) tulad ng kasal o hindi kasal ng mga magulang.
- Pagbabago ng pangalan.
Hakbang 2: Ihanda ang mga Kinakailangang Requirements para sa Birth Certificate Correction
Bawat uri ng correction ay nangangailangan ng iba’t-ibang set ng mga requirements.
Assuming na natukoy mo na mula sa nakaraang bahagi ang partikular na correction na inaaplayan mo, oras na upang ihanda ang mga dokumento at bayarin na kailangan mo para sa partikular na correction na iyon.
Administrative Correction
1. Pagbabago ng Unang Pangalan
Para sa uri ng correction na ito, ang aplikante ay kinakailangang mag-file ng petisyon para sa Pagbabago ng Unang Pangalan (ayon sa Republic Act 9048 o Clerical Error Law).
Sa kaso na ang pangalan sa iyong birth certificate ay “Baby Boy,” “Baby Girl,” “Boy,” o “Girl,” maaari kang mag-file ng petisyon para sa Pagbabago ng Unang Pangalan kung ang taon ng iyong kapanganakan ay mula 1993 pataas lamang. Ang mga ipinanganak noong 1992 o mas maaga ay kinakailangang mag-file ng aplikasyon para sa Supplemental Report (mas marami ito sa susunod).
Sa apat na uri ng administrative correction, ang Pagbabago ng Unang Pangalan ang may pinakamatagal (hanggang sa 7 na buwan) at pinakamahal na proseso.
Narito ang mga pangunahing requirements na kailangan mong ihanda para sa Pagbabago ng Unang Pangalan. Tandaan, ito ang pinakakumplikadong administrative correction kaya’t inaasahan kang magbigay ng kumpletong o maraming mga supporting documents (original copies at photocopies) na maaaring kinakailangan (ang ilan sa mga ito ay maaaring maging kinakailangan lamang):
- Petisyon para sa Pagbabago ng Pangalan (notaryado) na maaaring makuha sa lokal na civil registrar office.
- PSA Birth Certificate na naglalaman ng entry na kailangang ituwid.
- NBI clearance, police clearance, civil registry records ng mga ascendant o anumang clearances na maaaring hilingin ng lokal na civil registrar mula sa aplikante.
- Anumang dalawang valid public o private IDs/documents na pagbabasehan ng correction: Certificate of Employment/Affidavit of Non-Employment, community tax certificate (cedula), baptismal certificate, school record Form 137/diploma/transcripts, medical certificate, voter’s ID/certificate/affidavit, SSS ID, GSIS ID, driver’s license, PRC license, company ID, insurance, land title/certificate of transfer of title, bank records/passbook, marriage certificate, Philhealth ID, Pag-IBIG ID, at iba pa. Ulitin, magbigay ng maraming pruweba at tiyakin na ang mga dokumento o IDs na iyong ipapakita ay nagpapakita ng iyong tamang unang pangalan.
- Bayad: Filing fee na Php 3,000 (para sa mga aplikante sa bansa) o $150 o ang katumbas na halaga sa lokal na pera (para sa mga nag-file ng petisyon sa ibang bansa). Bukod dito, inaasahan din na magbayad ng publication fee na nasa pagitan ng Php 1,200 at Php 2,500 pati na rin ang iba pang bayarin para sa notarization at iba pang kinakailangang dokumento.
2. Maliit na Kamalian sa Kasarian o Petsa ng Kapanganakan
Kung ang maliit na kamalian sa iyong birth certificate ay nauukit bilang maling kasarian (halimbawa, Male ang naka-check sa birth certificate ngunit ikaw ay babae o vice versa), kinakailangan mong mag-file ng petisyon sa ilalim ng R.A. 10172.
Sa kabilang dako, kung parehong genders ang nakacheck o walang gender ang napili, kinakailangan mong mag-file ng Supplemental Report (mas marami dito sa susunod).
Lahat ng aplikante na magre-request na itama ang kanilang kasarian ay kinakailangang personal na magpakita sa isang doktor na accredited ng gobyerno. Karaniwang ang doktor na ito ay nakatalaga sa lokal na civil registrar kung saan ikaw magfa-file ng petisyon.
Ang layunin ng medikal na pagsusuri ay tiyakin na walang transplant ng kasarian na naganap bago ang hilingin ang birth certificate correction.
Kung tungkol naman sa maling petsa ng kapanganakan, ang administrative correction ay umiiral lamang para sa mga may maliit na kamaliang may kinalaman sa araw o buwan ng kapanganakan sa kanilang birth certificate. Ang correction ng maling taon ng kapanganakan ay nangangailangan ng proseso sa korte.
Upang mag-file ng petisyon para sa pag-aayos ng maling kasarian o maling araw/buwan ng kapanganakan, dalhin ang mga orihinal at photocopies ng mga requirements na nakalista sa ibaba.
- Petisyon para sa pag-aayos ng maling kasarian o maling araw/buwan ng kapanganakan (notaryado). Maaari mong kunin ito sa lokal na civil registrar kung saan inirehistro ang iyong kapanganakan.
- PSA Birth Certificate na naglalaman ng entry na kailangang ituwid.
- NBI Clearance at Police/PNP Clearance.
- Certificate of Employment o Affidavit of Non-Employment.
- Elementary school records/documents. Para sa mga aplikante na hindi nag-aral, mangyaring magsumite ng isang Affidavit na nagpapatunay sa mga facts.
- Medikal na mga rekord mula sa ospital/klinika kung saan ipinanganak ang aplikante. Sa kaso na ang mga rekord ay hindi na makukuha dahil ang ospital/clinic ay nagsara na, magsumite ng Affidavit na nagpapatunay sa mga facts.
- Baptismal certificate o iba pang mga dokumento mula sa simbahan. Sa kaso na walang baptismal certificate o katulad na dokumento na makuha, magsumite ng Affidavit na nagpapatunay sa mga facts.
- PSA Marriage Certificate at PSA Birth Certificate ng mga anak (para sa mga kasalukuyang kasal na aplikante lamang).
- Anumang dalawang valid public o private IDs/documents na pagbabasehan ng correction: Income Tax Return, bank records, PRC license, Land Title o Certificate of Transfer of Title, driver’s license, company ID, voter’s ID, SSS, GSIS, Philhealth, Pag-ibig, atbp.
- Certification ng doktor ng lungsod/munisipyo o opisyal ng kalusugan pagkatapos suriin ang tamang kasarian ng may-ari ng dokumento at tiyakin na walang pagbabago ng kasarian na naganap.
- Bayad: Filing fee na Php 3,000 (para sa mga aplikante sa bansa) o $150 o ang katumbas na halaga sa lokal na pera (para sa mga nag-file ng petisyon sa ibang bansa). Bukod dito, inaasahan din na magbayad ng publication fee na nasa pagitan ng Php 1,200 at Php 2,500 pati na rin ang iba pang bayarin para sa notarization at iba pang kinakailangang dokumento.
3. Correction ng Maliit na Kamalian
Ang mga blurred na entries sa birth certificate ay hindi awtomatikong kwalipikado para sa administrative correction. Kung ang PSA birth certificate ay blurred ngunit ang LCR (local civil registrar) copy ay hindi, kailangan mong mag-file ng endorsement para maipasa ng LCR ang dokumento na may mas klarong entry sa PSA.
Ngunit kung pareho ang PSA at LCR copies ay blurred, ito na ang pagkakataon na dapat mong mag-file ng petisyon para sa correction ng clerical error (sa ilalim ng mga probisyon ng R.A. 9048).
Narito ang listahan ng mga pangunahing requirements para sa correction ng clerical errors:
- PSA Birth Certificate na naglalaman ng entry na kailangang ituwid.
- Anumang 2 public o private documents/IDs na gagamitin bilang basehan para sa correction: NBI clearance, police clearance, land title o certificate of land transfer, insurance, driver’s license, civil registry records ng mga ascendant, medical record, employment record, business record, voter’s affidavit, baptismal certificate, o GSIS/SSS record.
- Bayad: Php 1,000 para sa filing fee (para sa mga aplikante sa bansa) o $50 o katumbas na halaga sa lokal na pera (para sa mga aplikante sa ibang bansa). Ang mga bayarin para sa notarization at iba pang proseso ng dokumento ay maaaring magdagdag sa kabuuang halaga ng bayad hanggang Php 2,000 o higit pa.
- Iba pang mga dokumento na maaring hilingin ng lokal na civil registrar.
4. Supplemental Report
Ang lahat ng correction ng birth certificate na hindi pumapasok sa mga naunang tatlong kategorya ng administrative correction ay karaniwang nangangailangan ng supplemental report.
Ang pinakakaraniwang error na nangangailangan ng supplemental report ay ang pagkawala ng pangalan – unang pangalan, gitnang pangalan, o apelyido – sa birth certificate. Kung ang isa sa tatlong ito ay blanko, ang may-ari ng dokumento ay kinakailangang mag-file ng supplemental report sa lokal na civil registrar kung saan inirehistro ang kapanganakan upang mailagay ang nawawalang entry.
Maaari ring mag-file ng supplemental report ang mga anak na hindi kasalukuyang pinanigan ng kanilang mga ama para gamitin ang apelyido ng kanilang ina bilang kanilang gitnang pangalan. Sa kabilang banda, ang mga anak na hindi kinilala ng kanilang ama ay maaaring magdesisyon na huwag gamitin ang gitnang pangalan at magpatuloy lamang sa kanilang mga ipinangalan ng kanilang ina.
Sa apat na uri ng administrative correction, ang supplemental report ang pinakamura, pinakamadali, at pinakamabilis na proseso na matapos. Sa katunayan, maaari kang magkaruon ng maximum na 2 na pagbabago sa iyong birth certificate sa pamamagitan ng supplemental report.
Narito ang buod ng mga pangunahing requirements na kailangan mong isumite kapag nag-file ka ng supplemental report:
- PSA Birth Certificate na naglalaman ng entry na kailangang ituwid.
- Isang affidavit na nagpapakita ng nawawalang entry (para sa mga walang unang pangalan, gitnang pangalan, o apelyido) at ang mga dahilan kung bakit hindi nailagay ang kinakailangang entry.
- Hindi kukulangin sa 2 o 3 valid public o private documents/IDs na nagpapakita ng tamang personal na impormasyon mo: GSIS/SSS record, medical record, voter’s affidavit, employment record, business record, school record, driver’s license, insurance, land titles o certificate of land transfer, civil registry records ng mga ascendant, NBI clearance, o police clearance.
- Iba pang mga dokumento na may kaugnayan sa iyong kaso na maaaring hilingin ng lokal na civil registrar.
- Bayad: Humigit-kumulang na Php 1,000 o mas mababa.
Judicial Correction
Ang proseso para sa judicial correction ng birth certificate ay mas mahirap at mas matagal kaysa sa administrative correction, at kinakailangan ang mga sumusunod na requirements:
- Petisyon para sa correction na na-notaryo at isinampa sa Regional Trial Court (RTC) kung saan nakuha ang birth certificate.
- PSA Birth Certificate na naglalaman ng entry na kailangang ituwid.
- Isang affidavit na nagpapakita ng nawawalang entry (para sa mga walang unang pangalan, gitnang pangalan, o apelyido) at ang mga dahilan kung bakit hindi nailagay ang kinakailangang entry.
- Lahat ng mga dokumento/IDs na ipinakita sa birth certificate na maaaring gamitin bilang basehan para sa correction (masusubukan ito sa court).
- Hindi kukulangin sa dalawang testimonial evidence mula sa iba’t-ibang tao na magpapatunay na ikaw ay tunay na ang iyong birth certificate.
- Maaaring hilingin ng korte na mag-undergo ng psychosocial examination ang aplikante.
- Bayad: Ang mga bayad sa pag-file ng petisyon at lahat ng mga kaugnay na bayarin ay nakadepende sa lokal na RTC kung saan isinampa ang kaso.
Tandaan na ang proseso sa korte ay maaaring magtagal ng ilang buwan o higit pa, depende sa dami ng mga kaso sa lokal na RTC. Gayundin, kinakailangan ng tulong ng abogado sa pag-file ng petisyon at pag-attend sa mga hearing, kaya’t inaasahan mong magkaruon ng mga legal expenses.
Hakbang 3: Mag-file ng Petisyon sa Lokal na Civil Registrar o Korte
Administrative Correction
Para sa mga clerical o typographical errors na ito, gayundin sa mga iba pang administrative corrections tulad ng correction sa petsa ng kapanganakan o kasarian, mag-file ng petisyon sa lokal na civil registrar kung saan inireport ang iyong kapanganakan.
Ang mga petisyon na ito ay pwedeng ma-notarize sa opisina ng lokal na civil registrar o sa isang abogado. Kailangan mong bayaran ang mga kinakailangang bayarin, kasama na ang filing fee, notarial fee (kung ito ay notarized sa opisina ng lokal na civil registrar), publication fee, at iba pang mga kaugnay na bayarin.
Pagkatapos ng pag-submit ng mga requirements at bayad, hihintayin mong i-proseso ito ng lokal na civil registrar. Kung ang correction ay nauukit bilang clerical o typographical error, inaasahan mong makuha ang iyong corrected birth certificate sa loob ng ilang buwan.
Judicial Correction
Kung kinakailangan ang korte para sa correction ng iyong birth certificate, ang una mong hakbang ay mag-file ng petisyon sa Regional Trial Court (RTC) ng lalawigan kung saan matatagpuan ang lokal na civil registrar na may hawak sa iyong birth records.
Kailangan mong mag-hire ng isang abogado upang mag-file ng petisyon at mag-representa sa korte. Ang abogado ay magiging tagapagtanggol mo sa buong proseso ng korte, at ikaw ay kinakailangang dumalo sa mga hearing at iba pang kaganapan ng kaso.
Ang RTC ay magko-conduct ng mga hearing upang suriin ang iyong kaso at ang mga supporting documents na iyong isinumite. Kapag ang korte ay napagdesisyunan na dapat kang bigyan ng correct na birth certificate, maglalabas ito ng kautusan para sa correction ng birth certificate sa lokal na civil registrar.
Hindi ito madaling proseso at maaaring tumagal ng ilang buwan o higit pa bago ang desisyon ng korte ay ilabas.
Hakbang 4: Mag-follow-up at Mag-verify
Pagkatapos mong mag-file ng petisyon para sa birth certificate correction, mahalaga na mag-follow-up sa lokal na civil registrar o korte kung kinakailan mo ito. Maaaring magtagal ang proseso, at maaring kinakailangan mong pumunta sa mga hearing o iba pang mga kaganapan.
Kapag natapos na ang proseso at nailabas ang corrected birth certificate, siguruhing makuha ito at magkaruon ng maraming kopya. Ito ang magiging bagong patunay ng iyong pagkakakilanlan at importante ito para sa mga legal na transaksyon at dokumento tulad ng pag-apply para sa passport, pag-enroll sa paaralan, at iba pa.
Maaari kang mag-follow-up sa Philippine Statistics Authority (PSA) para sa status ng iyong birth certificate correction. Puwede kang mag-check online sa kanilang website o tumawag sa kanilang hotline para sa updates.
Karagdagang Payo at Mahalagang Punto
Narito ang ilang mga karagdagang payo at mahalagang punto tungkol sa birth certificate correction:
- I-check ang birth certificate ng iyong anak sa lalong madaling panahon pagkatapos ng kanyang kapanganakan. Kung may maliit na kamalian o clerical error, maari itong koreksyunin agad nang hindi kinakailangan ang korte.
- Siguruhing tama ang lahat ng impormasyon sa birth certificate bago ito isumite sa mga ahensya ng gobyerno tulad ng PSA at PhilHealth.
- Panatilihin ang mga orihinal na dokumento at kopya ng corrected birth certificate sa isang ligtas na lugar. Ito ay maaaring kinakailangan sa mga future transactions.
- Kung kinakailangan ang birth certificate para sa passport application, hakbangin ang mga hakbang para sa passport application kasabay ng birth certificate correction para sa mas mabilis na pag-proseso.
- Huwag basta-basta na magpapalit ng pangalan sa birth certificate, lalo na kung ito ay may malalim na legal na epekto. Konsultahin ang isang abogado kung kinakailangan.
Sa pangkalahatan, ang pag-correct ng birth certificate ay isang mahalagang hakbang na maaring magdulot ng abala. Subalit ito ay isang mahalagang hakbang na kinakailangan upang mapanatili ang iyong tamang pagkakakilanlan at mapanatili ang integridad ng mga government records. Ito ay isang pangunahing hakbang upang masulay ang anumang mga hakbang na kinakailangan sa hinaharap. Gayundin, pag-aari mo ang karapatan na magkaruon ng tamang birth certificate na nagpapakita ng iyong tunay na pangalan at iba pang mahalagang impormasyon.
Mag-ingat, at tiyakin mong sundan ang mga lokal na regulasyon at proseso ng correction na umiiral sa iyong lugar. Maaari mong hilingin ang tulong ng mga propesyonal na nagpapa-konsulta sa ganitong mga bagay para sa mas komprehensibong gabay.
Ipinapahayag ko ang aking suporta sa iyo habang pumapasok ka sa proseso ng correction ng iyong birth certificate. Nawa’y magtagumpay ka sa pagkamit ng tamang birth certificate na nagpapakita ng iyong tunay na pangalan at iba pang mahalagang impormasyon. Kung may karagdagang tanong ka o nangangailangan ka pa ng karagdagang impormasyon, huwag kang mag-atubiling magtanong.
